Thí nghiệm và ứng dụng của hiện tượng bề mặt chất lỏng

Hiện tượng căng bề mặt của chất lỏng

Thí nghiệm

Làm thủng màng xà phòng bên trong vòng dây chỉ, ta thấy được vòng dây chỉ được căng tròn ra .Hiện tượng này cho thấy trên bề mặt màng xà phòng đã Open những lực nằm tiếp tuyến với bề mặt màng xà phòng. Lực cũng sẽ kéo mặt xà phòng căng đều theo mọi phương vuông góc với vòng dây chỉ .

Vậy các lực kéo căng bề mặt chất lỏng gọi là lực căng bề mặt chất lỏng.

Lực căng bề mặt chất lỏng

Lực căng bề mặt công dụng lên một diện tích quy hoạnh bất kể luôn có phương vuông góc với đoạn chất lỏng. Ngoài ra nó cũng vuống góc với tiếp tuyến của bề mặt chất lỏng .Lực căng bề mặt chất lỏng có chiều làm giảm diện tích quy hoạnh bề mặt của chất lỏng và có độ lớn tỉ lệ thuận với độ dài của đoạn chất lỏng đó .Công thức tính lực căng bề mặt chất lỏng như sau :f = slTrong đó : s là thông số căng của mặt ngoài chất lỏng, có đơn vị chức năng là N / m. Hệ số s sẽ nhờ vào vào cả thực chất và nhiệt độ của chất lỏng. S tỉ lệ nghịch với nhiệt độ, s giảm khi nhiệt độ tăng .

Ứng dụng

Nhờ có hiện tượng kỳ lạ lực căng mặt ngoài của chất lỏng nên nước mưa không hề lọt qua những lỗ nhỏ giữa những sợi vải căng trên ô dù. Ngoài ra, chúng cũng không lọt qua được những mui bạt che xe hơi .Khi hoà tan xà phòng vào nước, lực căng mặt ngoài của nước sẽ được làm giảm đáng kể nên nước xà phòng. Từ đó sẽ thuận tiện thấm sâu vào những sợi vải khi giặt để làm sạch những sợi vải .

Hiện tượng dính ướt và không dính ướt của bề mặt chất lỏng

Thí nghiệm

Giọt nước nhỏ lên mặt thuỷ tinh sẽ bị lan rộng ra thành một hình dạng bất kỳ không nhất định, vì nước dính ướt thuỷ tinh.

Giọt nước nhỏ lên mặt thuỷ tinh được phủ một lớp nilon sẽ bo tròn lại và bị dẹt xuống do ảnh hưởng tác động của trọng tải. Lý do được lý giải là do nước không dính ướt với nilon .Bề mặt chất lỏng ở sát thành bình sẽ có dạng mặt khum lõm khi thành bình bị dính ướt. Bề mặt chất lỏng sẽ có dạng mặt khum lồi khi thành bình không bị dính ướt .

Ứng dụng

Hiện tượng bề mặt vật rắn bất kể bị dính ướt được ứng dụng để làm giàu quặng theo chiêu thức “ tuyển nổi ” .

Hiện tượng mao dẫn của bề mặt chất lỏng

Thí nghiệm

Nhúng những ống thuỷ tinh có đường kính bên trong rất nhỏ vào trong lòng chất lỏng ta thấy :

• Thành ống bị dính ướt, mức chất lỏng bên trong sẽ dâng cao hơn bề mặt chất lỏng ngoài. Lúc này bề mặt chất lỏng trong ống sẽ có dạng mặt khum lõm.
• Nếu thành ống không bị dính ướt, mức chất lỏng bên trong ống sẽ được hạ thấp hơn bề mặt chất lỏng ở ngoài mặt ống. Bên cạnh đó, bề mặt chất lỏng trong ống lúc này sẽ có dạng mặt khum lồi.
• Đường kính bên trong ống càng nhỏ thì mức độ nước dâng cao hoặc hạ thấp so với bề mặt chất lỏng bên ngoài ống càng lớn.

Hiện tượng mức chất lỏng ở bên trong những ống có đường kính trong nhỏ luôn dâng cao hơn hoặc hạ thấp hơn so với bề mặt chất lỏng ở bên ngoài ống gọi là hiện tượng kỳ lạ mao dẫn .Các ống khi xảy ra hiện tượng kỳ lạ mao dẫn sẽ được gọi là ống mao dẫn .

Với hệ số căng mặt ngoài s càng lớn, đường kính trong của ống càng nhỏ thì mức chênh lệch chất lỏng trong và ngoài ống sẽ càng lớn.

Ứng dụng

Hiện tượng này được biết đến nhiều trong những ống mao dẫn trong bộ rễ và thân cây. Hệ thống này sẽ có trách nhiệm dẫn nước hòa tan khoáng chất lên để nuôi cây .Dầu hoả ngấm vào những sợi dây nhỏ trong bấc đèn khiến ngọn bấc phát cháy. Đây là hiện tượng kỳ lạ mao dẫn .Như vậy, bài viết trên đã phân phối cho những bạn khá đầy đủ những kiến thức và kỹ năng về hiện tượng kỳ lạ bề mặt chất lỏng. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích được cho bạn hiểu hơn về đời sống quanh ta .

Source: https://bem2.vn
Category: Ứng dụng hay