Bạc là nguyên tố kim loại quan trọng và được sử dụng trong đời sống từ hàng ngàn năm nay. Những ứng dụng sơ khai nhất của bạc là thử độc thức ăn hoặc làm đồ trang sức. Ngày nay, khi công nghệ phát triển, con người đã tạo ra được các hạt tinh thể nano bạc. Với khả năng kháng khuẩn, kháng nấm và virus mạnh, nano bạc được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là y tế. Cùng tìm hiểu những kiến thức về nano bạc và ứng dụng của nó trong bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
I. Nano bạc là gì ?
Nano bạc là một dạng hạt sống sót của sắt kẽm kim loại bạc. Các hạt này có size nhỏ mà mắt thường không nhìn thấy được. Hạt nano bạc có tỉ lệ diện tích quy hoạnh mặt phẳng lớn hơn hàng triệu lần so với sắt kẽm kim loại bạc. Vì vậy, đặc thù đặc hiệu của bạc được tăng lên đáng kể. Phân tử nano bạc có kích cỡ phổ biển nằm trong khoảng chừng từ 10 – 100 nm [ 3 ] .
Nano bạc tồn tại chủ yếu dưới dạng dung dịch. Các sản phẩm Nano bạc thường được gọi với tên gọi khác là keo bạc. Điều này khiến nhiều người lầm tưởng dung dịch Nano bạc có độ nhớt như dạng keo. Thực tế, dung dịch Nano bạc sẽ có độ nhớt tương đương với nước nếu quan sát bằng mắt thường. Màu sắc của dung dịch Nano bạc thay đổi từ vàng tới đỏ sẫm. Thậm chí nếu nồng độ lên tới 5,000 ppm, bạn có thể thấy màu gần như đen. Do đó, các dung dịch Nano bạc trong suốt được quảng cáo trên thị trường thường không chứa các hạt nano bạc hoặc nồng độ rất thấp. Nano bạc không tồn tại ở thể rắn nên các loại bột bán trên thị trường đều không hề chứa hạt nano [3].
II. Nano bạc được tạo ra như thế nào ?
Các nano bạc tổng hợp theo con đường khác nhau sẽ có size, hình thái và tính không thay đổi khác nhau. Tổng kết những giải pháp tổng hợp được phân thành 3 loại chính là tổng hợp vật lý, tổng hợp hóa học và tổng hợp sinh học .
1. Tổng hợp vật lý
1.1. Kỹ thuật ăn mòn bằng tia laser
Bào chế nano bạc bằng chiêu thức vật lý RF plasma
Kỹ thuật này sử dụng tia laser với bước sóng ngắn để cắt bỏ sắt kẽm kim loại trong dung dịch mà không có thuốc thử hóa học. Phương pháp này được cho phép thu được hạt nano bạc tinh khiết. Nồng độ và hình thái của những hạt nano bị ảnh hưởng tác động bởi số lượng chùm tia laze. Hạt nano thu được thường có size khoảng chừng 10 nm .
Ngoài ra, hoàn toàn có thể sử dụng sóng điện từ nguồn năng lượng cao như tia gamma, tia tử ngoại để khử ion sắt kẽm kim loại. Dưới công dụng của những tác nhân này, những chất phụ gia trong dung môi được biến đối để sinh ra những gốc hóa học có tính năng khử ion thành sắt kẽm kim loại [ 1 ], [ 3 ] .
1.2. Kỹ thuật hóa lý tạo nano bạc tinh khiết
Theo những nghiên cứu và điều tra gần đây, giải pháp điện phân phối hợp siêu âm hoàn toàn có thể dùng để sản xuất ra hạt nano bạc tinh khiết mà không cần sử dụng chất hoạt động giải trí mặt phẳng hoặc chất không thay đổi nào. Bình thường chiêu thức điện phân chỉ tạo ra lớp màng sắt kẽm kim loại trên mặt phẳng điện cực. Nhờ có siêu âm, những hạt sẽ rời điện cực và đi vào trong dung môi nước .
1.3. Kỹ thuật Plasma điện hóa
Nguyên lý của giải pháp là sử dụng một dây bạc làm điện cực, nhúng trong dung môi nước. Trong quy trình phóng điện, lớp mặt phẳng của dây bạc bị ăn mòn và được khử ngay bởi plasma tạo ra những hạt nano bạc. Ngoài ra, plasma còn giải phóng những electron tích điện âm khiến những hạt nano bạc đẩy nhau, tránh kết tụ. Phương pháp này hoàn toàn có thể khử triệt để những ion bạc nên dung dịch nano bạc không thay đổi lâu dài hơn và bảo đảm an toàn. Các hạt nano bạc tạo ra có size từ 20 – 30 nm [ 1 ] .
2. Phương pháp hóa học
Biểu đồ trấn áp size những phân tử nano bạc bằng chiêu thức đồng giảm
Để tổng hợp nano bạc bằng phương pháp hóa học cần sử dụng muối bạc, chất khử và chất không thay đổi để trấn áp sự hình thành những hạt nano. Muối bạc nitrat được sử dụng để tạo ra hạt nano do ngân sách thấp và không thay đổi hóa học hơn những muối khác. Các chất khử được sử dụng là borohydrid, citrat, ascorbate và khí hydro. Trong đó borohydrid là một chất khử mạnh hoàn toàn có thể tạo ra hạt có kích cỡ nhỏ với vận tốc khử nhanh. Đồng thời nó có vai trò như chất không thay đổi để tránh kết tụ trong quy trình phân hủy .
Ngoài ra để những hạt nano phân tán tốt trong thiên nhiên và môi trường, người ta hoàn toàn có thể sử dụng giải pháp tĩnh điện để làm cho mặt phẳng những hạt tĩnh điện trái dấu sẽ đẩy nhau, tránh kết tụ. Mặt khác hoàn toàn có thể sử dụng những chất hoạt động giải trí mặt phẳng để bọc những hạt nano. Kích thước hạt nano bạc tạo ra nhờ giải pháp này nằm trong khoảng chừng từ 10 nm – 100 nm [ 1 ], [ 3 ] .
3. Phương pháp sinh học
Quá trình tổng hợp hạt nano bằng chiêu thức sinh học gồm quy trình khử enzym hoặc không có enzym. Quá trình khử không sử dụng enzym tựa như như tổng hợp hóa học nhưng tác nhân khử là vi sinh vật hoặc thực vật. Quá trình này diễn ra nhanh và tránh được dung môi hữu cơ và thuốc thử ô nhiễm. Vì vậy, đây được gọi là quy trình xanh và thân thiện với môi trường tự nhiên. Tuy nhiên, điểm yếu kém của giải pháp là hoàn toàn có thể làm lây nhiễm vi trùng nên cần thận trọng khi ứng dụng trong y tế .
III. Hiệu quả kháng khuẩn, kháng nấm, kháng virus của nano bạc
1. Đặc tính kháng khuẩn
Nano bạc có tính năng kháng khuẩn trên cả vi trùng Gram âm, Gram dương và những chủng vi trùng kháng kháng sinh. Một số loài thông dụng như : Staphylococcus aureus ( tụ cầu vàng ), Streptococcus, E. Coli, Coliform, P. aeruginosa, Aci. baumannii, Vibrio cholerae ( phẩy khuẩn tả ), Enterococcus faecalis ( khuẩn liên cầu ), N. gonorrhoeae ( lậu cầu ), … Theo tác dụng điều tra và nghiên cứu của viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ tiên tiến Nước Ta, chỉ cần một lượng nano bạc rất nhỏ cỡ 1 mg / L đã hoàn toàn có thể tàn phá được hầu hết vi trùng gây bệnh [ 4 ] .
Cơ chế kháng khuẩn của nano bạc
Khả năng kháng khuẩn mạnh của nano bạc có được nhờ đặc tính kháng khuẩn của ion bạc và diện tích quy hoạnh mặt phẳng lớn của những hạt nano. Hiệu quả của những hạt nano bạc nhờ vào vào nồng độ và size của chúng. Nồng độ cao có hiệu suất cao tốt hơn. Hạt có kích cỡ càng nhỏ hoàn toàn có thể diệt khuẩn ở nồng độ thấp [ 1 ] .
Mặc dù tính năng kháng khuẩn được nghiên cứu và điều tra thoáng đãng nhưng cơ chế tác dụng của nano bạc vẫn chưa được làm sáng tỏ. Các hạt nano bạc bám và xâm nhập vào thành tế bào vi trùng, làm đổi khác cấu trúc màng của chúng. Một số điều tra và nghiên cứu cho rằng do những hạt nano bạc có diện tích quy hoạnh mặt phẳng lớn trở thành kho chứa để giải phóng ra những ion bạc tự do. Các ion bạc giải phóng ra hoàn toàn có thể tương tác với nhóm thiol của nhiều enzym tổng hợp tế bào vi trùng. Do đó nó ức chế 1 số ít công dụng của tế bào vi trùng như ngăn cản sự phân loại tế bào và sao chép AND.
2. Đặc tính kháng nấm
Nano bạc là một chất chống nấm hiệu suất cao. Nó có tính năng trên nhiều loại nấm như Candida albicans, Candida glabrata, Trichophyton mentagrophytes, Aspergillus, Saccharomyces … Cơ chế chống nấm được lý giải do chúng hoàn toàn có thể phá vỡ màng tế bào và ức chế quy trình nảy chồi. Tại nồng độ 0.1 mg / lít ( tương tự 0.1 ppm ) nano bạc có năng lực kháng nấm. Với tỷ lệ 105 tb / lít nấm Candida albicans bị vô hiệu trọn vẹn sau 30 phút tiếp xúc [ 3 ] .
3. Đặc tính kháng virus
Nano bạc cũng là một chất có năng lực chống virus HIV – 1, virus viêm gan B, virus hợp bào hô hấp, virus herpes simplex, virus đậu mùa. Khả năng kháng virus của hạt nano tốt hơn nhiều so với muối bạc vì chúng giải phóng cả nguyên tử bạc. Cơ chế tác dụng trên virus nhờ năng lực ức chế những tiến trình tăng trưởng của tế bào virus. Nano bạc được coi là một tác nhân phổ rộng chống lại nhiều chủng virus và không gây đề kháng [ 1 ] .
IV. Nano bạc có an toàn không?
Nano bạc được cho là bảo đảm an toàn và hoàn toàn có thể sử dụng lâu bền hơn, đặc biệt quan trọng là đường dùng ngoài da. Tác dụng của ion bạc lên động vật hoang dã bậc cao luôn là chủ đề được chăm sóc của những nhà khoa học. Màng tế bào động vật hoang dã bậc cao khác với sinh vật bậc thấp như vi trùng, virus, nấm. Màng tế bào vi trùng có cấu trúc glycoprotein. Các ion bạc được giải phóng tương tác với những nhóm peptidoglycan và ức chế sự luân chuyển oxy khiến tế bào tê liệt. Trong khi đó, tế bào của động vật hoang dã bậc cao có hai lớp lipoprotein với nhiều link đôi vững chắc có năng lực cho điện tử. Do đó, lớp màng này không được cho phép những ion bạc xâm nhập để gây thương tổn tế bào bên trong [ 4 ] .
Nghiên cứu khoa học về tính an toàn của nano bạc
Tổ chức Y tế thế giới ( WHO ) đã xác lập liều lượng bạc tối đa không gây hại so với sức khỏe thể chất con người là 10 g ( nếu hấp thụ từ từ ) [ 3 ]. Tức là, nếu một người sống khoảng chừng 70 tuổi, ăn và uống vào 10 g bạc thì không có yếu tố gì về sức khỏe thể chất. Liều tiêu chuẩn được Cục Bảo vệ Môi sinh Hoa Kỳ EPA đưa ra là 5 mg / kg / ngày. Theo đó, một người có khối lượng 70 kg được phép đảm nhiệm vào người tối đa 350 mg bạc mỗi ngày [ 3 ] .
Tuy nhiên, theo một số ít điều tra và nghiên cứu gần đây khi cho bệnh nhân uống nước chứa ion bạc trong 7 – 8 năm cho thấy có tín hiệu bệnh Argiria. Đây là bệnh tích tụ bạc dưới da làm da bệnh nhân có màu xám, hậu quả của quy trình khử quang hóa của những ion bạc. Mặc dù vậy, điều tra và nghiên cứu không phát hiện thấy bất kể biến hóa nào so với tính năng của những cơ quan trong khung hình .
Để bảo vệ bảo đảm an toàn sức khỏe thể chất, chỉ nên sử dụng bạc dưới dạng băng gạc, dùng để súc họng hoặc bôi ngoài da. Đồng thời, bạn cũng chỉ sử dụng những mẫu sản phẩm nano bạc tinh khiết mới thật sự bảo đảm an toàn. Muối bạc cũng có hiệu suất cao kháng khuẩn tuy nhiên không được sử dụng ở nồng độ cao. Nguyên nhân là vì nó hoàn toàn có thể gây bỏng rát niêm mạc, gây độc với khung hình .
V. Nano bạc và những ứng dụng quan trọng trong y tế
1. Khử trùng dụng cụ, buồng bệnh
Dung dịch nano bạc hoàn toàn có thể sử dụng làm chất khử trùng dụng cụ, buồng bệnh nhờ năng lực kháng khuẩn tiêu biểu vượt trội. Nano bạc có năng lực hủy hoại cả vi trùng, virus và nấm. Đồng thời, nó là một chất không thay đổi hoàn toàn có thể tương hỗ kháng khuẩn trong thời hạn dài. Nano bạc còn có ưu điểm tiêu biểu vượt trội là không tạo mùi, tạo màu và không gây không dễ chịu cho con người khi sử dụng .
2. Chăm sóc vết thương
Tiến triển của vết thương khi được chăm sóc bằng kem Dizigone nano bạc
Nhờ năng lực kháng khuẩn tiêu biểu vượt trội, nano bạc được ứng dụng nhiều trong chăm nom vết thương. Nano bạc được thêm vào trong những thuốc mỡ bôi ngoài da hoặc tẩm vào những băng vết thương. Băng vết thương có chứa nano bạc được sử dụng khi có nhiễm trùng ngoài da. Nano bạc còn giúp thôi thúc quy trình tái tạo da, tránh để lại sẹo. Các loại thuốc mỡ có nano bạc giúp chữa lành vết thương nhanh gọn. Ngoài ra, phối hợp nano bạc với thuốc kháng sinh có công dụng hiệp đồng chống vi trùng .
>>Xem thêm: 7 mẹo chăm sóc vết thương hở tại nhà
3. Phòng ngừa lây lan dịch bệnh
Hiện nay, bệnh truyền nhiễm đang là mối rình rập đe dọa so với con người, đặc biệt quan trọng là dịch bệnh do virus Sars – CoV 2. Để phòng tránh lây lan dịch bệnh thì việc rửa tay tiếp tục và khử khuẩn vật phẩm, môi trường tự nhiên là việc làm thiết yếu. Nhờ tính kháng khuẩn rất mạnh nên nano bạc được sử dụng trong những dung dịch rửa tay, khẩu trang y tế, dung dịch khử khuẩn vật phẩm, thiên nhiên và môi trường. Ưu điểm khác của nano bạc là dịu da, không gây kích ứng và thân thiện với môi trường tự nhiên .
4. Cấy ghép tim mạch
Thiết bị cấy ghép tim mạch sử dụng bạc tiên phong là van tim giả bằng silicon được phủ một lớp bạc. Nó có tính năng ngăn ngừa nhiễm khuẩn trên van silicon và giảm phản ứng viêm. Tuy nhiên, sử dụng bạc hoàn toàn có thể gây phản ứng mẫn cảm, ức chế tính năng của nguyên bào sợi, dẫn tới tổn thương mô tế bào. Mặc khác, khi sử dụng nano bạc trong những thiết bị y tế bảo đảm an toàn và không ô nhiễm như sử dụng sắt kẽm kim loại bạc. Cải tiến mới của những nhà khoa học là phủ một lớp nano bạc lên mặt phẳng van tim và stent. Lớp phủ này có đặc tính kháng khuẩn tiêu biểu vượt trội và bảo đảm an toàn cho sức khỏe thể chất người bệnh .
5. Nha khoa
Nano bạc cũng có ứng dụng trong dụng cụ nha khoa. Các dụng cụ vệ sinh răng miệng có chứa nano bạc có công dụng ức chế 1 số ít vi trùng ở khoang miệng như liên cầu khuẩn, Streptococcus mutans. Việc phối hợp nano bạc trong dụng cụ trám răng hoàn toàn có thể tăng cường tính năng diệt khuẩn Streptococcus milleri, S. aureus. Ngoài ra, nano bạc cũng được thêm vào chất kết dính nha khoa để chống lại vi trùng mà không làm đổi khác đặc thù của chất kết dính. Nhờ vậy, nano bạc được dụng trong điều trị chỉnh nha .
6. Chẩn đoán sinh học
Chẩn đoán sớm bất kể bệnh nào cũng giúp phát hiện sớm bệnh để điều trị và tăng thời cơ sống sót cho bệnh nhân. Ngày nay, nano bạc được ứng nhiều trong chẩn đoán những bệnh tương quan đến tim mạch và ung thư. Nano bạc giúp xác lập sớm đặc thù của xơ vữa động mạch và bệnh lý tim mạch ở Lever phân tử và Lever tế bào. Việc tích hợp chẩn đoán hình ảnh sẽ giúp cho việc sử dụng thuốc hiệu suất cao trên từng bệnh nhân đơn cử .
Phát hiện sớm và xác lập vị trí ung thư ở mức độ phân tử giúp có hướng điều trị hiệu suất cao so với bệnh nhân. Nghiên cứu gần đây còn chỉ ra rằng nano bạc cũng có hiệu suất cao chống ung thư. Dòng tế bào ung thư bị tàn phá bởi những hạt nano bạc .
VI. Lưu ý khi sử dụng nano bạc trên da và niêm mạc
Khi sử dụng nano bạc trên da, bạn cần chú ý quan tâm 1 số ít yếu tố sau đây :
- Chỉ sử dụng dung dịch nano bạc thật mới có hiệu suất cao .
- Nên sử dụng những loại kem nano bạc sau khi đã vệ sinh thật sạch da và niêm mạc .
- Thoa một lớp kem mỏng dính có chứa nano bạc lên miệng vết thương đã khô và không chảy mủ .
- Sử dụng liên tục để tăng hiệu suất cao, giúp những vết thương mau lành .
VII. Lựa chọn sản phẩm chứa nano bạc hiệu quả và an toàn
Nano bạc là một chất kháng khuẩn, kháng virus, kháng nấm hiệu suất cao. Sử dụng nano bạc tránh được hiện tượng kỳ lạ nhờn thuốc, giúp lê dài tính năng và không gây hại cho tế bào của con người. Do nano bạc có nhiều ứng dụng so với đời sống của con người nên ngày càng có nhiều mẫu sản phẩm chứa nano bạc được sản xuất. Khi có quá nhiều mẫu sản phẩm, người tiêu dùng sẽ phân vân không biết đâu là mẫu sản phẩm thật, đâu là loại sản phẩm giả .
Bạn hoàn toàn có thể phân biệt nano bạc thật và giả hoàn toàn có thể dựa vào sắc tố của dung dịch. Nano bạc thật sẽ có màu vàng hoặc xám đục. Nồng độ nano bạc càng cao thì màu càng sẫm. Khi pha loãng hoàn toàn có thể đổi màu từ xám sang hồng và dung dịch loãng nhất sẽ có màu vàng chanh. trái lại, những loại sản phẩm giả thường có màu trong suốt hoặc có tủa trắng. Nếu được làm giả bằng cách cho thêm phẩm màu thì màu sẽ nhạt đi khi pha loãng .
Dizigone Nano Bạc mang tới giải pháp mới hiệu quả cho chăm sóc tổn thương da
Ngoài cách phân biệt trên, để phân biệt đúng chuẩn nano bạc thật cần phải sử dụng những chiêu thức nghiên cứu và phân tích nâng cao. Một số giải pháp là : tán xạ ánh sáng, nghiên cứu và phân tích phổ UV – VIS, sử dụng kính hiển vi điện tử quét phát xạ trường hoặc phép thử kết tủa. Những đặc thù đặc trưng của nano bạc hoàn toàn có thể phát hiện bằng những giải pháp trên là :
- Khả năng tán xạ ánh sáng rất mạnh. Nồng độ càng cao, tia tán xạ càng lớn khi cho ánh sáng laze đi qua .
- Nano bạc không bị kết tủa khi tiếp xúc với muối ăn, soda hay kiềm .
- Kích thước hạt nano bạc khoảng chừng từ 10 – 100 nm tùy chế phẩm .
Trong khi đó, những chế phẩm giả tán xạ rất ít và không đổi khác khi pha loãng nồng độ. Nếu có chứa muối bạc thì sẽ thấy kết tủa trắng khi cho phản ứng với thuốc thử. Những mẫu sản phẩm chứa ion bạc thường chuyển màu đen nếu phơi nắng. Bên cạnh đó, những chế phẩm không có hoặc rất ít những hạt có size nano. Khi sử dụng nano bạc giả rất nguy hại so với sức khỏe thể chất vì nó hoàn toàn có thể gây kích ứng da, gây tích tụ bạc dẫn tới gây độc so với khung hình. Vì vậy, hãy là người tiêu dùng uyên bác .
Nguồn thông tin tìm hiểu thêm :
[ 1 ] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4037247/[ 2 ] https://medcraveonline.com/JNMR/nanosilver-and-its-medical-implications.html
[ 3 ] https://benh.vn/tac-dung-nano-bac-luu-y-khi-su-dung-va-phan-biet-nano-bac-that-gia-75632/
[ 4 ] https://suckhoedoisong.vn/chong-nhiem-khuan-bang-nano-bac-n145503.html
Kết luận: Nano bạc là một trong những thành tựu khoa học vĩ đại nhất của loài người. Nó giúp phòng ngừa và điều trị nhiều bệnh về da liễu. Tại Việt Nam, nano bạc cũng được đưa vào sử dụng phổ biến và rộng rãi. Trong số đó, kem Dizigone Nano bạc là lựa chọn tối ưu. Sản phẩm có thể xử lý vết thương ngoài da một cách hiệu quả.
Dược sĩ lâm sàng – Đại học Dược Thành Phố Hà Nội. Dược sĩ Ngọc Minh có hơn 5 năm kinh nghiệm tay nghề điều tra và nghiên cứu sâu xa và tư vấn những bệnh da liễu, chăm nom và hồi sinh vết thương, da liễu trẻ nhỏ. Hiện tại, Dược sĩ Ngọc Minh là chuyên viên tư vấn tại Dizigone .
Source: https://bem2.vn
Category: Ứng dụng hay