Y học hạt nhân là gì?

Hiện nay, việc ứng dụng y học hạt nhân trong chẩn đoán và điều trị các loại bệnh, đặc biệt là bệnh ung thư đang ngày càng trở nên phổ biến. Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là sự chính xác, an toàn và đem lại hiệu quả điều trị cao cho người bệnh.

1. Y học hạt nhân là gì?

Y học hạt nhân là một chuyên ngành y tế sử dụng các đồng vị phóng xạ, hoặc các dược phẩm phóng xạ để chẩn đoán, quản lý, điều trị và nghiên cứu một số căn bệnh như cường giáp, ung thư tuyến giáp, u lympho và đau xương.

Y học hạt nhân cũng được gọi là “ X-quang được triển khai từ bên trong ” “ phương pháp hình ảnh sinh lý ” hoặc “ endo radiology ” chính do nó có năng lực ghi lại bức xạ được phát ra từ bên trong khung hình chứ không phải là bức xạ được tạo ra bởi những nguồn bên ngoài .

Hai phương thức chụp ảnh phổ biến nhất trong y học hạt nhân, bao gồm:

• Chụp cắt lớp phát xạ đơn photon (SPECT)
• Chụp cắt lớp phát xạ positron (PET)

2. Y học hạt nhân được ứng dụng để chẩn đoán và điều trị căn bệnh nào?

Với bước tiến vượt bậc của ngành y học, lúc bấy giờ y học hạt nhân đã được ứng dụng rất nhiều vào việc chẩn đoán và điều trị những loại bệnh lý khác nhau như : Chẩn đoán trong ung thư tuyến giáp hoặc chẩn đoán và nhìn nhận tính năng của thận, tiêu hóa, tim mạch, thần kinh, bệnh lý xương khớp, nội tiết thậm chí còn là trong nhi khoa .

Những trường hợp bị ung thư tuyến giáp biệt hóa sau khi phẫu thuật, bị đau di căn do ung thư xương, bệnh basedow cũng có thể ứng dụng y học hạt nhân để điều trị bệnh. Và hơn hết, phương pháp điều trị này đã mang lại kết quả rất đáng khích lệ với mức độ an toàn cao.

3. Các phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh trong y học hạt nhân

3.1 Sử dụng các đồng vị phóng xạ

Tùy thuộc vào từng loại tình trạng y tế mà các đồng vị phóng xạ hoặc các dược phẩm phóng xạ được đưa vào trong cơ thể con người bằng nhiều đường khác nhau, ví dụ như uống hoặc tiêm. Các chất đồng vị phóng xạ có thể là tự nhiên hoặc nhân tạo, khi được đưa vào cơ thể sẽ đi theo dòng tuần hoàn đến từng cơ quan, tế bào của người bệnh dưới các dạng như rắn, lỏng, khí, dịch,…

Bên cạnh đó, việc lựa chọn loại đồng vị phóng xạ hoặc một dược phẩm phóng xạ thích hợp còn nhờ vào vào từng loại bệnh. Từ đó, giúp tập trung chuyên sâu đúng mực vào nơi bị tổn thương của khung hình. Nhờ vào giải pháp này mà những bác sĩ hoàn toàn có thể chẩn đoán sớm và đúng mực bệnh lý của một cơ quan đơn cử trong khung hình, đồng thời điều trị tập trung chuyên sâu chính vào một vị trí mà không làm tác động ảnh hưởng nhiều tới những tổ chức triển khai xung quanh .Ứng dụng y học hạt nhân vào việc chẩn đoán và điều trị bệnh là một chiêu thức điều trị có tinh lọc, điều trị trúng đích nên thường mang lại hiệu quả cao và bảo đảm an toàn so với người bệnh .

Ưu điểm vượt trội của y học hạt nhân là các tia bức xạ có quãng chạy và khả năng đâm xuyên trong tổ chức rất ngắn cho nên các tế bào ác tính hay các tế bào gây ra bệnh sẽ bị tiêu diệt một cách nhanh chóng và có chọn lọc, không gây ảnh hưởng tới các khu vực lân cận. Nhờ vào ưu thế vượt trội này mà nó thường được áp dụng nhiều trong việc điều trị ung thư, điển hình là ung thư di căn đa ổ, nhỏ, rải rác vào phổi hoặc xương…Ngoài ra, những phần phóng xạ không được hấp thụ hết sẽ được đào thải ra ngoài cơ thể thông qua đường nước tiểu và phân.

3.2 Sử dụng các nguồn bức xạ chiếu ngoài

Bên cạnh việc sử dụng những đồng vị phóng xạ nguồn hở để chẩn đoán và điều trị những loại bệnh thì việc sử dụng những nguồn bức xạ chiếu ngoài, ví dụ điển hình như máy gia tốc cũng được ứng dụng thông dụng. Nhờ vào việc ứng dụng máy xạ trị gia tốc tuyến tính trong điều trị ung thư mà những bệnh nhân hoàn toàn có thể cải tổ đáng kể thời hạn sống của mình .

Ví dụ như những bệnh nhân bị ung thư thực quản hoặc có các khối u ác tính ở vùng trung thất đều gặp nhiều khó khăn trong việc điều trị bằng xạ trị, bởi vì nhiều cơ quan lân cận có thể bị ảnh hưởng bởi bức xạ khi tiến hành xạ trị. Vì vậy xạ trị bằng máy gia tốc tuyến tính với kỹ thuật điều biến liều IMRT là một lựa chọn thích hợp cho các bệnh nhân ung thư nói chung.

Các bác sĩ sẽ sử dụng hình ảnh PET/CT để giúp xác định được chính xác khu vực có khối u ác tính, từ đó đưa ra kế hoạch xạ trị chính xác. Bởi vì nhiều trường hợp, chụp CT và MRI không phát hiện được các khối u, tuy nhiên có thể nhìn thấy rõ chúng trên hình ảnh PET. Vì vậy, ứng dụng kỹ thuật này sẽ đem lại hiệu quả điều trị cao hơn, chính xác hơn và an toàn hơn cho bệnh nhân.

4. Những đối tượng không nên điều trị bằng y học hạt nhân

Những phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai hoặc đang cho con bú không nên lựa chọn phương pháp điều trị bằng y học hạt nhân. Bởi vì khi điều trị, nồng độ phóng xạ của các chất phóng xạ được đào thải qua sữa hoặc qua đường khác có thể làm ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của trẻ.

Ngoài ra, những bệnh nhân đã điều trị i-ốt 131 cho ung thư tuyến giáp thì sau khi điều trị tối thiểu 12 tháng mới nên có thai để không làm tác động ảnh hưởng tới những biến hóa về mặt di truyền cũng như tránh những công dụng phụ cho cả mẹ và bé .

5. Điều trị bằng y học hạt nhân có gây ra nguy hiểm gì không?

Nếu sử dụng đúng tất cả các kỹ thuật y học hạt nhân thì sẽ không gây ra bất cứ mối nguy hiểm nào tới sức khỏe cho người bệnh. Các phản ứng dị ứng ở thuốc liên quan tới phóng xạ còn thấp hơn nhiều so với các loại thuốc thông thường. Nếu bạn còn băn khoăn về mức độ rủi ro của phương pháp điều trị này thì bạn nên đến gặp bác sĩ y học hạt nhân để được tư vấn và tìm hiểu kỹ hơn về việc ứng dụng y học hạt nhân trong điều trị bệnh.

Vì vậy, bạn nên lựa chọn điều trị bằng y học hạt nhân tại các cơ sở y tế lớn, có uy tín không chỉ trong hệ thống các bệnh viện nói chung mà còn phải nổi bật, đi đầu trong lĩnh vực chẩn đoán, điều trị ung thư.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

Bài viết tham khảo nguồn: hopkinsmedicine.org, cdc.gov

Source: https://bem2.vn
Category: Ứng dụng hay