Mạch dao động là gì? ứng dụng của các loại mạch dao động

1 – Mạch tạo dao động

1.1 – Khái niệm về mạch dao động.

Mạch dao động được ứng dụng rất nhiều trong những thiết bị điện tử, như mạch dao động nội trong khối RF Radio, trong bộ kênh Tivi mầu, Mạch dao động tạo xung dòng, xung mành trong Tivi, tạo sóng hình sin cho IC Vi giải quyết và xử lý hoạt động giải trí v v …

• • Mạch dao động hình Sin

• • Mạch dao động đa hài

• • Mạch dao động nghẹt

• • Mạch dao động dùng IC

1.2 – Mạch dao động hình Sin

Người ta hoàn toàn có thể tạo dao động hình Sin từ những linh phụ kiện L – C hoặc từ thạch anh .

* Mạch dao động hình Sin dùng L – C

Mạch dao động hình Sin dùng L – C

• • Mach dao động trên có tụ C1 / / L1 tạo thành mạch dao động L – C Để duy trì sự dao động này thì tín hiệu dao động được đưa vào chân B của Transistor, R1 là trở định thiên cho Transistor, R2 là trở gánh để lấy ra tín hiệu dao động ra, cuộn dây đấu từ chân E Transistor xuống mass có công dụng lấy hồi tiếp để duy trì dao động. Tần số dao động của mạch nhờ vào vào C1 và L1 theo công thức

f = 1 / 2. p. ( L1. C1 ) 50%

* Mạch dao động hình sin dùng thạch anh.

Mạch tạo dao động bằng thạch anh .

• • X1 : là thạch anh tạo dao động, tần số dao động được ghi trên thân của thach anh, khi thạch anh được cấp điện thì nó tự dao động ra sóng hình sin. thạch anh thường có tần số dao động từ vài trăm KHz đến vài chục MHz .

• • Đèn Q1 khuyếch đại tín hiệu dao động từ thạch anh và ở đầu cuối tín hiệu được lấy ra ở chân C .

• • R1 vừa là điện trở cấp nguồn cho thạch anh vừa định thiên cho đèn Q1

• • R2 là trở ghánh tạo ra sụt áp để lấy ra tín hiệu .

Thạch anh dao động trong Tivi mầu, máy tính

1.3 – Mạch dao động đa hài.

Mạch dao động đa hài tạo xung vuông

* Bạn có thể tự lắp sơ đồ trên với các thông số như sau :

* Giải thích nguyên lý hoạt động : Khi cấp nguồn, giả sử đèn Q1 dẫn trước, áp Uc đèn Q1 giảm => thông qua C1 làm áp Ub đèn Q2 giảm => Q2 tắt => áp Uc đèn Q2 tăng => thông qua C2 làm áp Ub đèn Q1 tăng => xác lập trạng thái Q1 dẫn bão

hoà và Q2 tắt, sau khoảng chừng thời hạn t, dòng nạp qua R3 vào tụ C1 khi điện áp này > 0,6 V thì đèn Q2 dẫn => áp Uc đèn Q2 giảm => liên tục như vậy cho đến khi Q2 dẫn bão hoà và Q1 tắt, trạng thái lặp đi tái diễn và tạo thành dao động, chu kỳ luân hồi dao động phụ thuộc vào vào C1, C2 và R2, R3 .

2 – Thiết kế mạch dao động bằng IC

IC tạo dao động XX555 ; XX có thể là TA hoặc LA v v …

Mạch dao động tạo xung bằng IC 555

• • Bạn hãy mua một IC họ 555 và tự lắp cho mình một mạch tạo dao động theo sơ đồ nguyên tắc như trên .

• • Vcc cung ứng cho IC hoàn toàn có thể sử dụng từ 4,5 V đến 15V, đường mạch mầu đỏ là dương nguồn, mạch mầu đen dưới cùng là âm nguồn .

• • Tụ 103 ( 10 nF ) từ chân 5 xuống mass là cố định và thắt chặt và bạn hoàn toàn có thể bỏ lỡ ( không lắp cũng được )

• • Khi biến hóa những điện trở R1, R2 và giá trị tụ C1 bạn
    sẽ thu được dao động có tần số và độ rộng xung theo ý muốn theo công
    thức .

T = Thời gian của một chu kỳ luân hồi toàn phần tính bằng ( s )
f = Tần số dao động tính bằng ( Hz )
R1 = Điện trở tính bằng ohm ( W )
R2 = Điện trở tính bằng ohm ( W )
C1 = Tụ điện tính bằng Fara ( W )

T = Tm + Ts

T : chu kỳ luân hồi toàn phần

Tm = 0,7 x ( R1 + R2 ) x C1 Tm : thời gian điện mức cao

Ts = 0,7 x R2 x C1

Ts : thời hạn điện mức thấp

Chu kỳ toàn phần T gồm có thời hạn có điện mức cao Tm và thời hạn có điện mức thấp Ts

• • Từ những công thức trên ta hoàn toàn có thể tạo ra một dao động xung vuông có độ rộng Tm và Ts bất kể .

• • Sau khi đã tạo ra xung có Tm và Ts ta có T = Tm + Ts và f = 1 / T

* Thí dụ bạn thiết kế mạch tạo xung như hình dưới đây.

Mạch tạo xung có Tm = 0,1 s, Ts = 1 s

Bài tập : Lắp mạch dao động trên với các thông số :

• • C1 = 10 µF = 10 x 10-6 = 10-5 F

• • R1 = R2 = 100KW = 100 x 103 W

• • Tính Ts và Tm = ? Tính tần số f = ?

Bài làm :

• • Ta có Ts = 0,7 x R2 x C1 = 0,7 x 100.103 x 10-5 = 0,7 s
    Tm = 0,7 x ( R1 + R2 ) x C1 =
    = 0,7 x 200.103 x 105 = 1,4 s

• • => T = Tm + Ts = 1,4 s + 0,7 s = 2,1 s

• • => f = 1 / T = 50%, 1 ~ 0,5 Hz

3 – Mạch dao động nghẹt

Mạch dao động nghẹt (Blocking OSC)

Mạh dao động nghẹt có nguyên tắc hoạt động giải trí khá đơn thuần, mạch được sử dụng thoáng rộng trong những bộ nguồn xung ( switching ), mạch có cấu trúc như sau :

Mạch dao động nghẹt
Mạch dao động nghẹt gồm có :

• • Biến áp : Gồm cuộn sơ cấp 1-2 và cuộn hồi tiếp 3-4, cuộn thứ cấp 5-6

• • Transistor Q. tham gia dao động và đóng vai trò là đèn công xuất ngắt mở tạo ra dòng điện biến thiên qua cuộn sơ cấp .

• • Trở định thiên R1 ( là điện trở mồi )

• • R2, C2 là điện trở và tụ điện hồi tiếp

Có hai kiểu mắc hồi tiếp là hồi tiếp dương và hồi tiếp âm, ta xét cấu trúc và nguyên tắc hoạt động giải trí của từng mạch .

* Mạch dao động nghẹt hồi tiếp âm .

• • Mạch hồi tiếp âm có cuộn hồi tiếp 3-4 quấn ngược chiều với cuộn sơ cấp 1-2, và điện trở mồi R1 có trị số nhỏ khoảng chừng 100KW, mạch thường được sử dụng trong những bộ nguồn công xuất nhỏ khoảng chừng 20W trở xuống

• • Nguyên tắc hoạt động : Khi cấp nguồn, dòng định thiên qua R1 kích cho đèn Q1 dẫn khá mạnh, dòng qua cuộn sơ cấp 1-2 tăng nhanh tạo ra từ trường biến thiên => cảm ứng sang cuộn hồi tiếp, chiều âm của cuộn hồi tiếp được đưa về chân B đèn Q thông qua R2, C2 làm điện áp chân B đèn Q giảm < 0V => đèn Q lập tức chuyển sang trạng thái ngắt, sau khoảng thời gian t dòng điện qua R1 nạp vào tụ C2 làm áp chân B đèn Q tăng => đèn Q dẫn lặp lại chu kỳ

    thứ hai => tạo thành dao động .

• • Mạch dao động nghẹt hồi tiếp âm có ưu điểm là dao động nhanh, nhưng có điểm yếu kém dễ bị xốc điện làm hỏng đèn Q. do đó mạch thường không sử dụng trong những bộ nguồn công xuất lớn .

* Mạch dao động nghẹt hồi tiếp dương .

• • Mạch dao động nghẹt hồi tiếp dương có cuộn hồi tiếp 3-4 quấn thuận chiều với cuộn sơ cấp 1-2, điện trở mồi R1 có trị số lớn khoảng chừng 470KW

• • Vì R1 có trị số lớn, lên dòng định thiên qua R1 khởi đầu nhỏ => đèn Q. dẫn tăng dần => sinh ra từ trường biến thiên
    cảm ứng lên cuộn hồi tiếp => điện áp hồi tiếp lấy chiều dương hồi tiếp qua R2, C2 làm đèn Q. dẫn tăng => và liên tục cho đến khi đèn Q. dẫn bão hoà, Khi đèn Q. dẫn bão hoà, dòng điện qua cuộn 1-2 không đổi => mất điện áp hồi tiếp => áp chân B đèn Q giảm nhanh và đèn Q. lập tức chuyển sang trạng thái ngắt, chu kỳ luân hồi thứ hai lặp lại như trạng
    thái bắt đầu và tạo thành dao động .

• • Mạch này có ưu điểm là rất bảo đảm an toàn dao động từ từ không bị xốc điện, và được sử dụng trong những mạch nguồn công xuất lớn như nguồn Ti vi mầu .

* Xem lại lý thuyết về cảm ứng điện từ :

Thí nghiệm về hiện tượng kỳ lạ cảm ứng điện từ trong biến áp .
Ở thí nghiệm trên ta thấy rằng, bóng đèn chỉ loé sáng trong thời gian công tắc nguồn đóng hoặc ngắt, nghĩa là khi dòng điện chạy qua cuộn sơ cấp đổi khác, trong trường hợp có dòng điện chạy qua cuộn sơ cấp nhưng không đổi cũng không tạo ra điện áp cảm trên cuộn thứ cấp .

5

/

5
(
2
bầu chọn
)

Source: https://bem2.vn
Category: Ứng dụng hay