Tâm lý học khái niệm và ứng dụng
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (6.67 MB, 21 trang )
Bạn đang đọc: Tâm lý học khái niệm và ứng dụng – Tài liệu text
Tâm lý học: Khái niệm & ứng dụng
Nguyễn Minh Anh, PhD
Nguyễn Minh Anh
Chào các bạn, tôi là
Jan-04th, 1979 tại TP.HCM
Đại học (1998–2004) và Tiến sĩ Tâm lý tại Nga (2008)
Đào tạo & phát triển đội ngũ, Jerusalem, Israel (2011)
Guest lecturer, University College Zealand, Đan Mạch (2014–2015)
Học giả Fulbright (2015–2016), Drexel University, Philadelphia,
Pennsylvania, USA (Art therapy)
Trưởng BM KN&KTTQ, ĐH Hoa Sen, Alumni Advisory Board, Danish
Embassy
13 năm kinh nghiệm nghiên cứu, đào tạo & trị liệu tâm lý
bem2vnn@gmail.com | 0903 72 74 55
2
2
Các bạn là ai?
Bốc thăm chia 4 nhóm (5 phút)
Thảo luận chọn nhóm trưởng (5 phút) và lớp trưởng
Mỗi nhóm vẽ một đoàn tàu trong 10 phút để giới thiệu trong 5
phút về nhóm mình: mỗi thành viên là một toa tàu (15 phút)
Hãy lưu bức vẽ về đoàn tàu ở TTTV đến tiết cuối của môn học
Lớp trưởng: nhắc tôi về bức vẽ đoàn tàu ở buổi học cuối
Thoả thuận của chúng ta (15 phút)
Thoả thuận của chúng ta
1. Lớp trưởng nhắc tôi điểm danh mỗi buổi.
2. Liên hệ công việc qua email. Điện thoại chỉ sử dụng lúc nguy cấp.
3. Ra vào lớp trong im lặng, không cần thưa gởi. Khi ở trong lớp: Tắt
tiếng các thiết bị điện tử.
4. Lớp trưởng: tổ chức lớp, làm việc với GV & nhóm trưởng (+)
5. Nhóm trưởng: tổ chức nhóm, làm việc với GV & thành viên nhóm (+)
6. Các nội dung bài sẽ được soạn bởi các nhóm theo bốc thăm. Thời
lượng không tính trả lời câu hỏi: 20 phút. Nhóm trưởng nhóm thuyết
trình gởi bài thuyết trình cho GV, cc 3 nhóm trưởng còn lại trước 17:00
hai ngày trước ngày trình bày. 3 nhóm trưởng nhóm không thuyết
trình gởi 3 câu hỏi cho GV trước 17:00 một ngày trước ngày trình bày
Vì vậy, dù có thuyết trình hay không thì việc đọc tài liệu vẫn là cần
thiết.
7. Bài thuyết trình được trình bày bằng file Power Point hoặc/và Word.
Đánh giá chéo. Mẫu đánh giá.
8. Trích nguồn cho các quan điểm theo mẫu: Trong bài: (Lusebrink,
1990); Ở phần Tài liệu tham khảo: Lusebrink, V. J. (1990). Imagery and
visual expression in therapy. New York: Plenum Press.
Nghiên cứu của các nhóm (Lấy điểm cuối kỳ)
1. Nhóm được lập bởi những người chung ý tưởng và mối quan
tâm, tối thiểu 5, tối đa 10.
2. Các nhóm chọn ý tưởng và thảo luận với GV: tất cả những chủ
đề mà các bạn quan tâm (một số ý tưởng tham khảo, file Word).
3. Lịch tiếp sinh viên: Các ngày thứ Hai: 9:00—15:00 tại CS Quang
Trung, QA007 (nên book lịch trước 1 ngày qua email). Những
buổi còn lại có thể gặp ở Nguyễn Văn Tráng tuỳ thời điểm.
4. GV sẽ chuyển cho lớp trưởng các biểu mẫu liên quan.
5. Nhóm trưởng và GV cùng chấm điểm nghiên cứu.
Phương pháp đánh giá
Quá trình
(60%)
Thuyết trình
nhóm (30%,
đánh giá chéo)
Kiểm tra 45’
(30%)
Cuối khoá
(40%)
Điểm thưởng
Đặt và trả lời câu
hỏi
Đề án nghiên cứu
của nhóm
(Đánh giá theo
panel GV-SV)
Lớp trưởng,
nhóm trưởng
Đóng góp khác
Cách tải tài liệu
1. Vào Dspace.hoasen.edu.vn
2. Chọn “Đại học Hoa Sen”
3. Chọn “1. Đề cương môn học”
4. Gõ từ khóa “Tâm lý học khái niệm và ứng dụng” trong ô
Tìm kiếm
5. Tải tài liệu: đề cương và 3 tài liệu bắt buộc (2 tiếng Việt
và 1 tiếng Anh)
Lịch trình làm việc
Tuần
Chủ đề
Nhóm chủ trì
Nội dung thảo luận
1
Khoa học về tâm lý
2
Cơ sở sinh học của tâm lý
Sơn
Chức năng các thuỳ của não
3
Cảm giác và tri giác
Tâm
Đặc điểm phương pháp dạy học của
Montessori
4
Các giai đoạn phát triển
tâm lý theo lứa tuổi
Nhi
Điều gì chi phối hành vi theo thuyết
Phân tâm của Freud?
5
Tiến trình học tập theo
thuyết hành vi
Ngọc
Điều gì chi phối hành vi theo thuyết
Hành vi của Skinner?
6
Trí nhớ
Sơn
Slogan dễ nhớ thường có mấy âm? Vì
sao?
7
Tư duy
Tâm
Cho ví dụ 4 loại reasoning: deductive,
inductive, heuristic & dialectical
8
Trí thông minh và vấn đề
đánh giá trí thông minh
Nhi
Nam & nữ thông minh giống hay khác
nhau? (dựa vào đặc thù cấu trúc não)
Lịch trình làm việc
Tuần
9
Chủ đề
Nhóm chủ trì
Nội dung thảo luận
Ý thức và các trạng thái
chuyển đổi ý thức
Ngọc
Ứng dụng của thuyết Cửa sổ Johari
(Johari Window) trong cuộc sống
10
Động cơ
Sơn
Chúng ta có những động cơ giống nhau
và khác nhau. Phân loại & nguồn gốc
của chúng?
11
Cảm xúc, stress và sức
khỏe
Tâm
Stress là gì? Hại hay lợi?
12
Tri giác xã hội
Nhi
Những ai có suy nghĩ rập khuôn
(stereotype) và thành kiến (prejudice)?
13
Khái niệm «sang chấn tâm
lý» và các hiện tượng rối
loạn tâm lý
Ngọc
Tổng hợp kiến thức đã có, hãy phân tích
Khi nào thì một cá nhân trở nên “không
khoẻ mạnh về tinh thần”?
14
Báo cáo cuối kỳ
15
Báo cáo cuối kỳ (tt)
Khái niệm Tâm lý học
Theo các bạn, Tâm lý học là gì? Hãy google và thảo luận với nhóm:
• Khái niệm Tâm lý học
• Nhiệm vụ của Tâm lý học: hiểu biết về Tâm lý học mang lại cho
chúng ta những lợi ích gì?
10 phút bắt đầu!
Khái niệm Tâm lý học
Khái niệm Tâm lý học
• Video clip “Mom, thank you”
• Trích thư của Tổng thống Mỹ Abraham
Lincoln gửi thầy hiệu trưởng ngôi trường
nơi con trai ông theo học.
• Trong clip và bức thư, cha mẹ là những
người như thế nào?
Câu chuyện giữa một người mẹ trẻ (khoảng
28t) và con trai 4 tuổi (8:00pm, Mar 9, 2017)
- Con thích con chó đó lắm mẹ!
- Con tránh xa nó ra. Con chó nào cũng dữ
hết và nó sẽ cắn con đó. Biết chưa?
- (Ngưng một lúc) Dạ.
Khi mình không tìm thấy đồ đạc, mẹ luôn
nói: “Tao mà tìm thấy thì mày chết với
tao!” (Facebook)
Mẹ là tất cả đối với con! Còn con thì… có lẽ
chẳng là gì đối với mẹ! (Blog)
Có lẽ con nên đi khỏi nhà mãi mãi để ba
hiểu rằng những mong đợi của ba đối với
con là quá sức của con và gia đình mình là
địa ngục! (Nhật ký)
Đúng hay sai?
Cá không ăn muối cá ươn. Con cãi cha mẹ trăm đường con hư.
Bề trên ở chẳng chính ngôi. Để cho bề dưới chúng tôi hỗn hào.
• Không thầy đố mầy làm nên.
• Học thầy không tày học bạn.
Khoan phán quyết. Hãy tìm hiểu.
Thằng bé A cãi mẹ, suy ra nó là thằng bé hư à Đạo đức học.
Thằng bé A cãi mẹ à Tâm lý học:
•
•
•
•
•
•
•
A cãi mẹ trong hoàn cảnh nào? Sự việc cụ thể là gì?
A có gặp chuyện gì bất công lúc đó không?
Mẹ A có phải là người hợp lý, công bằng, nhẫn nại?
Quan hệ của A và mẹ có tích cực?
Mẹ A có cãi ông bà nội ngoại, bố A, hay các anh chị của mẹ?
Bố mẹ A có ly thân hay ly dị không?
Lúc mang thai mẹ có gặp vấn đề gì dẫn đến việc tổn thương não dẫn
đến việc chậm phát triển trí tuệ của A không?
• v.v.
Khoan phán quyết. Hãy tìm hiểu.
Hãy
%m
sự
khác
nhau
về
vị
trí
địa
lý,
khí
hậu,
dân
số,
chủng
tộc,
lịch
sử
phát
triển…
của:
1. Việt
Nam
và
Nhật
Bản
2. Việt
Nam
và
Hoa
Kỳ
3. Việt
Nam
và
Đức
4. Việt
Nam
và
Úc
Đừng vội tin. Hãy tìm hiểu.
Psychology in Greek
• Psyche: soul, mind
• Logos: word
• Psychology is literally the study of the mind or soul, and people
defined it that way until the early 1900s. Beginning in the early 1900s,
psychologists defined their field as the study of behavior.
• Psychology is the systematic study of behavior and experience: Tâm
lý học là khoa học có hệ thống về hành vi và trải nghiệm
(Kalat, 2011).
• Khi các bạn nghe “nhà tâm lý”, các bạn nghĩ công việc của
họ là gì?
• Chơi xếp thẻ! (Không ghi chú lên thẻ)
Những triết lý cơ bản của Tâm lý học
Thuyết định luận (Determinism) vs. Ý chí tự do (Free will)
• Determinism: Có thể dự đoán được cách hành xử của một người
tuỳ thuộc vào các yếu tố làm nên họ (sinh học, giáo dục, xã hội
v.v.)
• Free will: Đôi khi đến phút cuối cùng bạn mới quyết định ăn cái
gì hay có đi xem phim với người ta hay không à Không thể dự
đoán!
Những triết lý cơ bản của Tâm lý học
Thuyết định luận (Determinism) vs. Ý chí tự do (Free will)
• Determinism: Có thể dự đoán được cách hành xử của một người
tuỳ thuộc vào các yếu tố làm nên họ (sinh học, giáo dục, xã hội
v.v.)
• Free will: Đôi khi đến phút cuối cùng bạn mới quyết định ăn cái
gì hay có đi xem phim với người ta hay không à Không thể dự
đoán!
Những triết lý cơ bản của Tâm lý học
Bẩm sinh (Nature) vs. Giáo dục (Nuture)
• Người thành công là do thiên bẩm hay do giáo dục?
• Vì sao người ta nghiện rượu? Vì genes hay do ảnh hưởng từ môi
trường?
phút về nhóm mình : mỗi thành viên là một toa tàu ( 15 phút ) Hãy lưu bức vẽ về đoàn tàu ở TTTV đến tiết cuối của môn họcLớp trưởng : nhắc tôi về bức vẽ đoàn tàu ở buổi học cuốiThoả thuận của tất cả chúng ta ( 15 phút ) Thoả thuận của chúng ta1. Lớp trưởng nhắc tôi điểm danh mỗi buổi. 2. Liên hệ việc làm qua email. Điện thoại chỉ sử dụng lúc nguy cấp. 3. Ra vào lớp trong lạng lẽ, không cần thưa gởi. Khi ở trong lớp : Tắttiếng những thiết bị điện tử. 4. Lớp trưởng : tổ chức triển khai lớp, thao tác với GV và nhóm trưởng ( + ) 5. Nhóm trưởng : tổ chức triển khai nhóm, thao tác với GV và thành viên nhóm ( + ) 6. Các nội dung bài sẽ được soạn bởi những nhóm theo bốc thăm. Thờilượng không tính vấn đáp thắc mắc : 20 phút. Nhóm trưởng nhóm thuyếttrình gởi bài thuyết trình cho GV, cc 3 nhóm trưởng còn lại trước 17 : 00 hai ngày trước ngày trình diễn. 3 nhóm trưởng nhóm không thuyếttrình gởi 3 câu hỏi cho GV trước 17 : 00 một ngày trước ngày trình bàyVì vậy, dù có thuyết trình hay không thì việc đọc tài liệu vẫn là cầnthiết. 7. Bài thuyết trình được trình diễn bằng file Power Point hoặc / và Word. Đánh giá chéo. Mẫu nhìn nhận. 8. Trích nguồn cho những quan điểm theo mẫu : Trong bài : ( Lusebrink, 1990 ) ; Ở phần Tài liệu tìm hiểu thêm : Lusebrink, V. J. ( 1990 ). Imagery andvisual expression in therapy. Thành Phố New York : Plenum Press. Nghiên cứu của những nhóm ( Lấy điểm cuối kỳ ) 1. Nhóm được lập bởi những người chung ý tưởng sáng tạo và mối quantâm, tối thiểu 5, tối đa 10.2. Các nhóm chọn sáng tạo độc đáo và tranh luận với GV : toàn bộ những chủđề mà những bạn chăm sóc ( 1 số ít sáng tạo độc đáo tìm hiểu thêm, file Word ). 3. Lịch tiếp sinh viên : Các ngày thứ Hai : 9 : 00 — 15 : 00 tại CS QuangTrung, QA007 ( nên book lịch trước 1 ngày qua email ). Nhữngbuổi còn lại hoàn toàn có thể gặp ở Nguyễn Văn Tráng tuỳ thời gian. 4. GV sẽ chuyển cho lớp trưởng những biểu mẫu tương quan. 5. Nhóm trưởng và GV cùng chấm điểm điều tra và nghiên cứu. Phương pháp đánh giáQuá trình ( 60 % ) Thuyết trìnhnhóm ( 30 %, nhìn nhận chéo ) Kiểm tra 45 ’ ( 30 % ) Cuối khoá ( 40 % ) Điểm thưởngĐặt và vấn đáp câuhỏiĐề án nghiên cứucủa nhóm ( Đánh giá theopanel GV-SV ) Lớp trưởng, nhóm trưởngĐóng góp khácCách tải tài liệu1. Vào Dspace. hoasen.edu. vn2. Chọn “ Đại học Hoa Sen ” 3. Chọn “ 1. Đề cương môn học ” 4. Gõ từ khóa “ Tâm lý học khái niệm và ứng dụng ” trong ôTìm kiếm5. Tải tài liệu : đề cương và 3 tài liệu bắt buộc ( 2 tiếng Việtvà 1 tiếng Anh ) Lịch trình làm việcTuầnChủ đềNhóm chủ trìNội dung thảo luậnKhoa học về tâm lýCơ sở sinh học của tâm lýSơnChức năng những thuỳ của nãoCảm giác và tri giácTâmĐặc điểm giải pháp dạy học củaMontessoriCác tiến trình phát triểntâm lý theo lứa tuổiNhiĐiều gì chi phối hành vi theo thuyếtPhân tâm của Freud ? Tiến trình học tập theothuyết hành viNgọcĐiều gì chi phối hành vi theo thuyếtHành vi của Skinner ? Trí nhớSơnSlogan dễ nhớ thường có mấy âm ? Vìsao ? Tư duyTâmCho ví dụ 4 loại reasoning : deductive, inductive, heuristic và dialecticalTrí mưu trí và vấn đềđánh giá trí thông minhNhiNam và nữ mưu trí giống hay khácnhau ? ( dựa vào đặc trưng cấu trúc não ) Lịch trình làm việcTuầnChủ đềNhóm chủ trìNội dung thảo luậnÝ thức và những trạng tháichuyển đổi ý thứcNgọcỨng dụng của thuyết Cửa sổ Johari ( Johari Window ) trong cuộc sống10Động cơSơnChúng ta có những động cơ giống nhauvà khác nhau. Phân loại và nguồn gốccủa chúng ? 11C ảm xúc, stress và sứckhỏeTâmStress là gì ? Hại hay lợi ? 12T ri giác xã hộiNhiNhững ai có tâm lý rập khuôn ( stereotype ) và thành kiến ( prejudice ) ? 13K hái niệm « sang chấn tâmlý » và những hiện tượng kỳ lạ rốiloạn tâm lýNgọcTổng hợp kỹ năng và kiến thức đã có, hãy phân tíchKhi nào thì một cá thể trở nên “ khôngkhoẻ mạnh về niềm tin ” ? 14B áo cáo cuối kỳ15Báo cáo cuối kỳ ( tt ) Khái niệm Tâm lý họcTheo những bạn, Tâm lý học là gì ? Hãy google và đàm đạo với nhóm : • Khái niệm Tâm lý học • Nhiệm vụ của Tâm lý học : hiểu biết về Tâm lý học mang lại chochúng ta những quyền lợi gì ? 10 phút mở màn ! Khái niệm Tâm lý họcKhái niệm Tâm lý học • Video clip “ Mom, thank you ” • Trích thư của Tổng thống Mỹ AbrahamLincoln gửi thầy hiệu trưởng ngôi trườngnơi con trai ông theo học. • Trong clip và bức thư, cha mẹ là nhữngngười như thế nào ? Câu chuyện giữa một người mẹ trẻ ( khoảng28t ) và con trai 4 tuổi ( 8 : 00 pm, Mar 9, 2017 ) – Con thích con chó đó lắm mẹ ! – Con tránh xa nó ra. Con chó nào cũng dữhết và nó sẽ cắn con đó. Biết chưa ? – ( Ngưng một lúc ) Dạ. Khi mình không tìm thấy đồ vật, mẹ luônnói : “ Tao mà tìm thấy thì mày chết vớitao ! ” ( Facebook ) Mẹ là toàn bộ so với con ! Còn con thì … có lẽchẳng là gì so với mẹ ! ( Blog ) Có lẽ con nên đi khỏi nhà mãi mãi để bahiểu rằng những mong đợi của ba đối vớicon là quá sức của con và mái ấm gia đình mình làđịa ngục ! ( Nhật ký ) Đúng hay sai ? Cá không ăn muối cá ươn. Con cãi cha mẹ trăm đường con hư. Bề trên ở chẳng chính ngôi. Để cho bề dưới chúng tôi hỗn hào. • Không thầy đố mầy làm ra. • Học thầy không tày học bạn. Khoan phán quyết. Hãy tìm hiểu và khám phá. Thằng bé A cãi mẹ, suy ra nó là thằng bé hư à Đạo đức học. Thằng bé A cãi mẹ à Tâm lý học : A cãi mẹ trong thực trạng nào ? Sự việc đơn cử là gì ? A có gặp chuyện gì bất công lúc đó không ? Mẹ A có phải là người hài hòa và hợp lý, công minh, nhẫn nại ? Quan hệ của A và mẹ có tích cực ? Mẹ A có cãi ông bà nội ngoại, bố A, hay những anh chị của mẹ ? Bố mẹ A có ly thân hay ly dị không ? Lúc mang thai mẹ có gặp yếu tố gì dẫn đến việc tổn thương não dẫnđến việc chậm tăng trưởng trí tuệ của A không ? • v.v. Khoan phán quyết. Hãy tìm hiểu và khám phá. Hãy % msựkhácnhauvềvịtríđịalý, khíhậu, dânsố, chủngtộc, lịchsửpháttriển … của : 1. ViệtNamvàNhậtBản2. ViệtNamvàHoaKỳ3. ViệtNamvàĐức4. ViệtNamvàÚcĐừng vội tin. Hãy tìm hiểu và khám phá. Psychology in Greek • Psyche : soul, mind • Logos : word • Psychology is literally the study of the mind or soul, and peopledefined it that way until the early 1900 s. Beginning in the early 1900 s, psychologists defined their field as the study of behavior. • Psychology is the systematic study of behavior and experience : Tâmlý học là khoa học có mạng lưới hệ thống về hành vi và thưởng thức ( Kalat, 2011 ). • Khi những bạn nghe “ nhà tâm lý ”, những bạn nghĩ việc làm củahọ là gì ? • Chơi xếp thẻ ! ( Không ghi chú lên thẻ ) Những triết lý cơ bản của Tâm lý họcThuyết định luận ( Determinism ) vs. Ý chí tự do ( Free will ) • Determinism : Có thể Dự kiến được cách hành xử của một ngườituỳ thuộc vào những yếu tố tạo ra sự họ ( sinh học, giáo dục, xã hộiv. v. ) • Free will : Đôi khi đến phút sau cuối bạn mới quyết định hành động ăn cáigì hay có đi xem phim với người ta hay không à Không thể dựđoán ! Những triết lý cơ bản của Tâm lý họcThuyết định luận ( Determinism ) vs. Ý chí tự do ( Free will ) • Determinism : Có thể Dự kiến được cách hành xử của một ngườituỳ thuộc vào những yếu tố làm ra họ ( sinh học, giáo dục, xã hộiv. v. ) • Free will : Đôi khi đến phút ở đầu cuối bạn mới quyết định hành động ăn cáigì hay có đi xem phim với người ta hay không à Không thể dựđoán ! Những triết lý cơ bản của Tâm lý họcBẩm sinh ( Nature ) vs. Giáo dục đào tạo ( Nuture ) • Người thành công xuất sắc là do thiên bẩm hay do giáo dục ? • Vì sao người ta nghiện rượu ? Vì genes hay do ảnh hưởng tác động từ môitrường ?
