Phan Rang – Tháp Chàm (thường được gọi tắt là Phan Rang) là thành phố tỉnh lỵ của tỉnh Ninh Thuận, Việt Nam.
Tên Phan Rang được phiên âm Việt hóa của Panduranga. Tên Tháp Chàm được đặt theo cụm tháp Poklong Garai phía Tây thành phố.
Mục lục bài viết
Vị trí địa lý[sửa|sửa mã nguồn]
Thành phố Phan Rang – Tháp Chàm nằm ở TT tỉnh Ninh Thuận, cách thủ đô hà nội Thành Phố Hà Nội 1.380 km về phía Nam, cách Thành phố Hồ Chí Minh 330 km về phía đông hướng đông bắc, cách thành phố Nha Trang 95 km về phía nam, có vị trí địa lý :
Đặc điểm khí hậu và đất đai[sửa|sửa mã nguồn]
Ruộng muối ở Phan Rang
Bạn đang đọc: Phan Rang – Tháp Chàm – Wikipedia tiếng Việt
Phan Rang có nhiều rặng núi bao quanh phía Bắc, phía Nam, phía Tây khiến cho gió mùa Đông-Bắc và gió mùa Tây-Nam là những gió đem mưa tới bị ngăn cản lại trước khi thổi đến Phan Rang. Các rặng núi trọc quanh Phan Rang đều phản chiếu lại nhiệt vào giữa lòng đồng bằng nên khí hậu nóng .
Độ ẩm trung bình hàng năm chừng 80%, các tháng khô khan nhất là từ tháng 1 đến tháng 3 dương lịch. Vào các tháng này, gió thổi rất mạnh. Vì đặc điểm này mà dân địa phương thường ví von “Gió như Phang, Nắng như Rang“.
Khí hậu Phan Rang rất khô và có lẽ rằng là vùng khô hạn nhất Nước Ta. Lượng mưa hàng năm rất ít. Các chất ” base ” trao đổi không bị nước mưa cuốn trôi xuống sâu do đó pH của đất rất lớn : thường đất đai có pH trên 6 ( những nơi khác do mưa nhiều nên pH của đất trung bình khoảng chừng 5 ). Có những loại đất đặc biệt quan trọng nhưng đất kiềm ( pH > 7,5 ) chỉ có ở vùng Phan Rang, địa phương gọi là ” đất cà giang ” .
Diện tích và dân số[sửa|sửa mã nguồn]
- Diện tích: 78,8974 km² (2015)
- Dân số: 172.304 người (2015)
Vùng đất này từng là kinh đô Panduranga của Vương quốc Champa cổ .Thị xã Phan Rang được xây dựng theo đạo dụ của vua Khải Định phát hành ngày 4 tháng 8 năm 1917 .Trước năm 1976, Phan Rang là tỉnh lỵ của tỉnh Ninh Thuận .Từ năm 1976 đến năm 1992, khi tỉnh Ninh Thuận hợp nhất với tỉnh Bình Thuận ( kể cả tỉnh Bình Tuy của Nước Ta Cộng hòa ) thành tỉnh Thuận Hải thì thị xã Phan Rang không còn là tỉnh lỵ .Ngày 27 tháng 4 năm 1977, Hội đồng nhà nước ban hành Quyết định 124 – CP [ 5 ]. Theo đó, giải thể thị xã Phan Rang, đồng thời :
- Sáp nhập 6 phường: Mỹ Hương, Tấn Tài, Kinh Dinh, Thanh Sơn, Phủ Hà, Đạo Long vào huyện Ninh Hải để thành lập thị trấn Phan Rang, thị trấn huyện lỵ huyện Ninh Hải.
- Sáp nhập 3 phường: Đô Vinh, Bảo An, Phước Mỹ vào huyện An Sơn mới thành lập để thành lập thị trấn Tháp Chàm, thị trấn huyện lỵ huyện An Sơn.
Ngày 1 tháng 9 năm 1981, thị xã Phan Rang được tái lập với tên mới là thị xã Phan Rang – Tháp Chàm theo Quyết định số 45 – HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng, đồng thời với việc xây dựng ba huyện Ninh Sơn, Ninh Hải và Ninh Phước trên cơ sở giải thể 2 huyện An Sơn và Ninh Hải. [ 6 ] Lúc này, thị xã Phan Rang – Tháp Chàm gồm 9 phường : Bảo An, Đô Vinh, Phước Mỹ, Phủ Hà, Thanh Sơn, Mỹ Hương, Kinh Dinh, Đạo Long, Tấn Tài và 3 xã : Văn Hải, Khánh Hải và Thành Hải .Ngày 30 tháng 10 năm 1982, chuyển 2 xã Mỹ Hải và xã Đông Hải thuộc huyện Ninh Hải về thị xã Phan Rang – Tháp Chàm quản trị. [ 7 ] Thị xã Phan Rang – Tháp Chàm có 9 phường và 5 xã thường trực .Tháng 7 năm 1991, chuyển xã Khánh Hải về huyện Ninh Hải quản trị ( nay là thị xã Khánh Hải, thị xã huyện lỵ huyện Ninh Hải ) .Năm 1992, tỉnh Ninh Thuận được tái lập, thị xã Phan Rang – Tháp Chàm trở lại là tỉnh lỵ tỉnh Ninh Thuận. [ 8 ]Ngày 25 tháng 12 năm 2001, nhà nước phát hành Nghị định 99/2001 / NĐ-CP [ 9 ]. Theo đó :
- Chuyển xã Đông Hải thành phường Đông Hải
- Thành lập phường Mỹ Đông từ một phần xã Mỹ Hải
- Thành lập phường Đài Sơn từ một phần phường Thanh Sơn và xã Thành Hải.
Từ đó, thị xã Phan Rang – Tháp Chàm có 12 phường và 3 xã trực thuộc.
Tháng 1 năm 2005, thị xã Phan Rang – Tháp Chàm được công nhận là đô thị loại III .Ngày 8 tháng 2 năm 2007, thị xã Phan Rang – Tháp Chàm trở thành thành phố theo Nghị định của nhà nước. [ 1 ]Ngày 21 tháng 1 năm 2008, nhà nước phát hành Nghị định 08/2008 / NĐ-CP [ 10 ]. Theo đó :
- Chia xã Mỹ Hải thành 2 phường: Mỹ Hải và Mỹ Bình
- Chuyển xã Văn Hải thành phường Văn Hải.
Thành phố Phan Rang – Tháp Chàm có 15 phường và 1 xã như lúc bấy giờ .Ngày 26 tháng 2 năm năm ngoái, Thủ tướng nhà nước ban hành Quyết định số 252 / QĐ-TTg công nhận thành phố Phan Rang – Tháp Chàm là đô thị loại II thường trực tỉnh Ninh Thuận. [ 2 ] Thành phố Phan Rang – Tháp Chàm được chia thành 16 đơn vị chức năng hành chính cấp xã, gồm 15 phường : Bảo An, Đài Sơn, Đạo Long, Đô Vinh, Đông Hải, Kinh Dinh, Mỹ Bình, Mỹ Đông, Mỹ Hải, Mỹ Hương, Phủ Hà, Phước Mỹ, Tấn Tài, Thanh Sơn, Văn Hải và xã Thành Hải .
- Chợ Phan Rang
- Một góc đường Thống Nhất ở phía trước chợ Phan Rang
- Một giao lộ ở TT thành phố
- Quảng trường 16 tháng 4 ở TT thành phố
- Tượng đài ở trung tâm vui chơi quảng trường 16 tháng 4
- Trong một vườn Nho ở Phan Rang
Vị trí thành phố Phan Rang – Tháp Chàm (màu đỏ) trên bản đồ tỉnh Ninh Thuận
Xem thêm: Đại từ – Wikipedia tiếng Việt