Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Quách Nguyễn Thu Thủy – Bác sĩ Nhi – Trung tâm Nhi – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Việc chủng ngừa vắc-xin phòng lao BCG cho trẻ là thực sự cần thiết. Khoảng thời gian tốt nhất để tiêm phòng lao cho trẻ là từ thời điểm sinh ra đến dưới một tháng tuổi.
[external_link_head]Mục lục bài viết
1. Vắc-xin BCG là gì?
BCG (bacille Calmette-Guerin) được biết đến là một loại vắc-xin phòng ngừa bệnh lao (TB). Trong vắc-xin BCG có chứa một dạng vi khuẩn gây ra bệnh lao. Tuy nhiên vi khuẩn này đã được làm yếu đi vì vậy nó không có khả năng gây bệnh và có tác dụng bảo vệ.
Vắc-xin BCG thường được khuyến cáo cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nó đặc biệt hiệu quả trong việc phòng ngừa các hình thái lao nguy hiểm, trong đó có lao viêm màng não với độ bảo vệ lên tới 70%. Đối với người lớn không mắc bệnh lao và chưa được chủng ngừa trước đây nhưng thường xuyên tiếp xúc với các yếu tố phơi nhiễm cũng nên được chủng ngừa. Ngoài ra, BCG cũng rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa nhiễm loét Buruli và các khuẩn lao không điển hình khác. Tuy nhiên, loại vắc-xin ngừa lao này chỉ cần tiêm chủng ngừa một liều duy nhất mà không cần tiêm thêm các liều bổ sung.
2. Những đối tượng được chỉ định tiêm vắc-xin BCG phòng bệnh lao
Vắc-xin ngừa lao BCG giúp phòng và kiểm soát Lao, tạo miễn dịch chủ động đối với bệnh lao. BCG được chỉ định cho các đối tượng sau:
- Nhóm người chưa được tiêm phòng (không có vết sẹo đặc trưng của vắc-xin phòng Lao)
- Những đối tượng có phản ứng Tuberculin âm tính
- Bị bệnh lao do các chủng kháng isoniazid và rifampin.
3. Các trường hợp chống chỉ định tiêm chủng vắc-xin lao BCG
Không sử dụng vắc-xin lao BCG cho các trường hợp sau đây:
[external_link offset=1]- Những người đã bị nhiễm khuẩn Lao
- Viêm da có mủ
- Sốt trên 37,5 độ C
- Rối loạn tiêu hóa
- Suy dinh dưỡng thể nặng
- Trẻ em bị mắc các bệnh như: viêm tai, mũi, họng, vàng da hoặc viêm phổi.
- Những người quá mẫn cảm với vắc-xin
- Những đối tượng có phản ứng Tuberculin trên da dương tính cao
- Người vừa mới tiêm chủng vắc-xin đậu mùa
- Những người bị bỏng
- Người đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai
- Người bị mắc phải các tình trạng: giảm Gammaglobulin trong máu, bệnh bạch cầu, suy giảm hệ miễn dịch bẩm sinh, u lympho, nhiễm HIV hoặc bất cứ bệnh nào có đáp ứng miễn dịch bị tổn thương
- Những người có đáp ứng miễn dịch bị ức chế do điều trị kéo dài bằng liệu pháp ức chế miễn dịch, ví dụ như thuốc chống ung thư, tia xạ, corticosteroid.
Trước khi tiêm phòng, các bé sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi – vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ
4. Liều lượng và cách sử dụng
4.1 Đường dùng
Vắc-xin ngừa lao BCG được chỉ định tiêm trong da, mặt ngoài phía trên cánh tay hoặc ở vai trái. Nhân viên y tế cần sử dụng bơm kim tiêm riêng biệt khi tiêm chủng BCG.
4.2 Liều lượng và cách sử dụng:
- Trước khi pha tiêm vắc-xin, nhân viên y tế cần phải cẩn thận khi mở ống vắc-xin, tránh thuốc bị bật ra ngoài
- Khi pha tiêm vắc-xin phải thực hiện vô khuẩn:
- Đối với trẻ em dưới 1 tuổi: pha 1 ml nước muối đẳng trương vào mỗi ống có 0,5 mg BCG, sau đó lắc cho đến khi tan đều. Thực hiện tiêm trong da 0,1 ml (như vậy sẽ có 0,05 mg BCG)
- Đối với trẻ em trên 1 tuổi: pha 0,5 ml nước muối đẳng trương vào mỗi ống có 0,5 mg BCG lắc cho đến khi tan đều. Sau đó, thực hiện tiêm trong da 0,1 ml (như vậy sẽ có 0,1 mg BCG).
- Sau khi pha, thuốc phải được bảo quản trong điều kiện lạnh ở nhiệt độ 2 – 8 độ C trong vòng 6 giờ. Phần vắc-xin còn lại sau mỗi buổi tiêm chủng hoặc sau 6 giờ cần phải hủy bỏ.
5. Một số lưu ý khi tiêm chủng vắc-xin lao BCG
Dưới đây là một số vấn đề cần lưu ý khi tiêm chủng vắc-xin BCG:
- Vắc-xin lao BCG được khuyến nghị cho trẻ trong vòng 30 ngày sau khi sinh càng sớm càng tốt
- Vắc-xin BCG được tiêm 1 liều duy nhất, không cần tiêm nhắc lại và thể tích tiêm là 0,1 ml
- Tiêm trong da chính xác và cần phải sử dụng bơm kim tiêm riêng biệt khi tiêm vắc-xin
- Không tiêm vắc-xin đã quá hạn, bị ẩm hoặc dính.
6. Các tác dụng phụ khi tiêm vắc-xin lao BCG
Rất hiếm xảy ra phản ứng phụ nghiêm trọng. Hầu hết trẻ em sau khi được tiêm vắc-xin BCG đều có phản ứng tại chỗ tiêm. Thường chỉ bị đỏ, sưng và đau nhẹ tại chỗ tiêm. Ngay sau khi tiêm thường xuất hiện các nốt nhỏ tại vị trí tiêm và nó sẽ biến mất sau khoảng 30 phút. Sau 2 tuần, một vết loét nhỏ, tuy nhiên, vết thương này sẽ tự lành và để lại sẹo nhỏ có đường kính 5mm. Đây là minh chứng cho thấy trẻ đã có miễn dịch. Ở những người có chức năng miễn dịch kém, tác dụng phụ thường gặp và nặng hơn.
Sau khi tiêm vắc-xin lao BCG có thể đem lại một số tác dụng phụ khác, bao gồm:
- Sốt nhẹ nổi hạch hoặc áp xe tại chỗ: hạch có thể xuất hiện ở nách hoặc khuỷu tay. Hiện tượng nổi áp xe thường xảy ra do bơm kim tiêm chưa được vô trùng hoặc tiêm quá nhiều vắc xin, điển hình là tiêm dưới da thay vì tiêm trong da. Các triệu chứng này thường xuất hiện 24 giờ sau khi tiêm và sẽ biến mất trong vòng 1 – 3 ngày mà không cần phải nhờ đến sự can thiệp của điều trị
- Các phản ứng hiếm gặp (chỉ có 1/0877074074 trường hợp mắc phải): nhiễm trùng BCG toàn thân, viêm tủy, viêm hạch bạch huyết có mủ (xuất hiện từ 2 – 6 tháng sau khi tiêm BCG).
7. Chăm sóc sau khi tiêm chủng vắc – xin lao BCG
Sau khi tiêm chủng vắc – xin lao BCG, bạn cần lưu ý những điều sau đây:
[external_link offset=2]- Vị trí được tiêm cần phải giữ gìn sạch sẽ và khô thoáng
- Chỉ nên sử dụng nước sạch hoặc nước ấm để làm sạch vết tiêm khi cần thiết
- Tuyệt đối không được sử dụng chất sát trùng, thuốc mỡ hoặc kem bôi
- Không được dùng băng dán vết thương trực tiếp lên vị trí vết tiêm chủng. Trong trường hợp cần phải băng bó thì nên sử dụng băng khô với băng dính dán dọc hai bên, cho phép không khí được lưu thông.
Tiêm phòng vắc-xin lao tại Vinmec
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin BCG được sản xuất bởi công ty Vắc-xin và sinh phẩm Y tế, phù hợp theo độ tuổi cần tiêm chủng, đảm bảo an toàn từ khâu kiểm nhập, bảo quản đến khi sử dụng.
Những ưu điểm khi tiêm vắc-xin tại Vinmec bao gồm:
- Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi – vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc – xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho trẻ.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
- 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Vắc xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.
- Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện đang cung cấp Chương trình tiêm chủng trọn gói với nhiều loại vắc-xin đa dạng cho các đối tượng khác nhau, từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ trước và trong khi mang thai.
Để đăng ký tiêm phòng cho trẻ tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec. Quý khách vui lòng đặt lịch tại website để được phục vụ.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn! [external_footer]
