Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Nguyễn Văn Dương – Bác sĩ Tim mạch can thiệp – Trung tâm Tim mạch – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Chỉ số huyết áp cổ chân – cánh tay (ABI) có ý nghĩa quan trọng trong chẩn đoán bệnh động mạch chi dưới hiệu quả và đơn giản. Bệnh không đơn giản là bệnh lý ở chi mà còn là dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe trong tương lai.

[external_link_head]

Mục lục bài viết

1. Chỉ số huyết áp cổ chân -cánh tay (ABI) là gì?

Chỉ số huyết áp cổ chân -cánh tay (ABI) được xác định bằng cách chia số huyết áp tâm thu cổ chân cho huyết áp cánh tay.

Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ định nghĩa về chỉ số huyết áp cổ chân – cánh tay (ABI) như sau: Chỉ số ABI được xác định bằng thương số mà tử số là huyết áp cổ chân và mẫu số là huyết áp tâm thu cánh tay. Đây là chỉ số có ý nghĩa trong chẩn đoán bệnh động mạch chi dưới rất hiệu quả. Bệnh này không chỉ là bệnh lý ở phần chi mà còn là dấu hiệu báo trước những nguy cơ vấn đề sức khỏe như: Bệnh tim mạch và đột quỵ.

Chỉ số huyết áp cổ chân – cánh tay có nhiều tên gọi khác nhau như:

[external_link offset=1]

Chỉ số ABI: Ankle Brachial Index (chỉ số cổ chân – cánh tay).
Chỉ số AAI: Ankle Arm Index (chỉ số cổ chân – cẳng tay).
Chỉ số ABPI: Ankle Arm Pressure Index (chỉ số áp lực mạch CCCT). Ngoài ra còn gọi là chỉ số huyết áp tâm thu ngọn chi.

Xem thêm Chọn hệ điều hành nào – Android, iOS hay Windows Phone

2. Ý nghĩa của chỉ số ABI (Ankle Brachial Index)

Tìm hiểu chỉ số huyết áp cổ chân - cánh tay ( ABI ) — Chỉ số ABI phát hiện sớm bệnh lý động mạch ngoại vi, cảnh cáo các bệnh lý mạch vành

Hiện nay trên thế giới tỷ lệ mắc bệnh lý động mạch ngoại vi ngày càng tăng, Song đa phần thường không có triệu chứng nên rất khó để phát hiện bệnh. Khi phát hiện bệnh thì thường ở mức độ nặng và có nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm chi, hoại tử chi… Do vậy, việc phát hiện sớm bệnh lý động mạch ngoại vi có ý nghĩa vô cùng quan trọng như cảnh báo các bệnh lý mạch vành, đột quỵ xảy ra.

Một trong những biện pháp phát hiện sớm bệnh lý động mạch ngoại vi đơn giản là đo chỉ số ABI.

3. Kỹ thuật đo huyết áp cổ chân – cánh tay

Để đo huyết áp cổ chân cánh tay có thể sử dụng phương pháp thủ công và máy tự động.

3.1 Phương pháp đo thủ công

Đo lần lượt huyết áp của tứ chi sau đó tính toán ra các chỉ số của từng bên. Sau đó lấy giá trị huyết áp cổ chân và cánh tay để tính số ABI
Phương pháp đo thủ công có độ chính xác cao hơn nhưng mất thời gian đo và tính toán.

3.2 Phương pháp đo tự động

Trong quy trình đo ABI tự động chỉ cần lắp 1 lần các bộ phận đo ABI vào cổ chân và cánh tay ở cả hai bên của người bệnh sau đó bấm máy. Máy đo ABI sẽ tự động đo và tính toán chỉ số, in ra kết quả có sẵn.
Đo tự động được thực hiện nhanh chóng, rút ngắn thời gian thăm khám nên rất thuận tiện trong y học thực hành.
Tuy nhiên đo tự động dễ mắc sai số nếu kỹ thuật chuẩn bị đo không tốt (giống như đo huyết áp bằng máy đo tự động).

Đo huyết áp tâm thu tứ chi (2 chi dưới lấy huyết áp tâm thu ở cổ chân)

4. Ý nghĩa của ABI

Sau đây là những ý nghĩa quan trọng từ chỉ số huyết áp cổ chân – cánh tay (ABI), cụ thể:

[external_link offset=2]

Khi nghỉ ngơi, chỉ số ABI bình thường trong khoảng 1 -1,3.
Khi chỉ số ABI lớn hơn 1,3 thường gợi ý thành động mạch cứng, thường do xơ vữa và vôi hóa, ngay lúc này cần gửi bệnh nhân tới khám các chuyên khoa.
Chỉ số ABI ở khoảng 0,8-0,9 có nghĩa là bệnh động mạch chi dưới ở mức nhẹ, khuyến nghị cần điều trị các yếu tố nguy cơ.
Khi chỉ số ABI < 0,5 thường chỉ điểm có bệnh mạch máu ngoại biên nặng, có thiếu máu chi trầm trọng, cần gửi bệnh nhân khám chuyên khoa ngay.

Tùy thuộc vào tình trạng cũng như triệu chứng của bệnh nhân để quyết định các biện pháp khảo sát khác nữa như MSCT động mạch, DSA mạch máu, chụp cộng hưởng từ mạch máu hay là siêu âm Doppler mạch máu.

5. Chỉ định và chống chỉ định đo ABI

5.1 Chỉ định đo ABI

5.1.1 Nhóm có nguy cơ cao

Hút thuốc lá
Tiểu đường
Tăng huyết áp
Tăng mỡ máu
Tiền sử trong gia đình có người bắc bệnh ĐM chi dưới
Tuổi > 70

5.1.2 Nhóm có bệnh lý

Sàng lọc bệnh nhân xơ vữa động mạch
Đánh giá đau chi dưới
Đánh giá thiếu máu dưới chi: đau cách hồi, đau khi nghỉ, loét không liền hoặc hoại tử
Chấn thương chi dưới
Tiên lượng bệnh lý mạch máu lan tỏa
Đánh giá sau can thiệp, phẫu thuật (nong, đặt stent bypass)

5.2 Chống chỉ định đo ABI

Bệnh nhân bị đau vùng cẳng chân, bàn chân
Bệnh nhân có huyết khối tĩnh mạch sâu

Bệnh nhân bị mạch vôi hoá, cứng.

6. Các triệu chứng của bệnh động mạch ngoại vi chi dưới

Bắp chân đau đi lại khập khiễng. Chỉ khi dừng lại nghỉ ngơi những cơn đau mới có thể giảm đi.
Với những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường, là người cao tuổi hay những người bị di chứng thần kinh, ít vận động sẽ không biểu hiện triệu chứng lâm sàng.
Bệnh động mạch ngoại vi chi dưới nặng có thể thấy chân tím tái, tê liệt, yếu hay liệt chân.

7. Điều trị bệnh động mạch ngoại vi chi dưới

7.1 Giảm các yếu tố nguy cơ

Dừng sử dụng hút thuốc lá.
Bổ sung chế độ ăn nhiều chất xơ, ít chất đạm và cholesterol.
Tập luyện giảm cân (khi bệnh nhân bị thừa cân)
Vận động nhiều hơn, có các bài tập thể dục hợp lý và phù hợp. Các bạn có thể đi trên thảm lăn tại nhà hoặc đi bộ bình thường, khi xuất hiện triệu chứng đau thì nghỉ đến khi hết đau. Tập khoảng 40-60 phút, 3 lần/tuần và áp dụng liên tục trong 3 tháng.

7.2 Nội khoa

Kiểm soát mức đường huyết, huyết áp và nồng độ cholesterol.

Thuốc điều trị triệu chứng chỉ có Cilostazol và Naftidrofuryl.
Bệnh nhân có thể được bác sĩ kê thêm một số loại thuốc khác giúp giảm huyết áp và nồng độ cholesterol, giảm mỡ trong máu, thuốc hạ đường máu và chống tập kết tiểu cầu.

7.3 Can thiệp

Phẫu thuật mở thông mạch máu bị tắc.
Phương pháp tạo hình mạch đặt stent.
Tiến hành cắt bỏ khối tắc nghẽn.
Phẫu thuật bắc cầu động mạch ngoại biên…

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn! [external_footer]

Rate this post

Tìm hiểu chỉ số huyết áp cổ chân – cánh tay ( ABI )