Hợp đồng BOT giữa Bộ Giao thông Vận tải và nhà đầu tư có gì, đến nỗi khi vừa hoạt động, trạm đã “gây bão” đến vậy? Điểm đáng lưu ý khác, chủ đầu tư thực sự trong danh mục của BOT Cai Lậy cũng có chút thay đổi so với ban đầu.
Dừng thu phí, phải bồi thường
[external_link_head]Vào ngày 28/8/2014, tại trụ sở Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), Thứ trưởng Nguyễn Văn Thể đại diện cho Bộ GTVT ký với nhà đầu tư bản hợp đồng dự án BOT Quốc lộ 1 đoạn tránh thị trấn Cai Lậy và tăng cường mặt đường đoạn qua tỉnh Tiền Giang.
Theo đó, liên danh nhà đầu tư của dự án này là Công ty CP Phát triển đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu (do ông Phạm Văn Hiến làm Tổng giám đốc) và Công ty CP Đầu tư, thương mại và xây dựng giao thông 1 (ông Trần Quang Tuyến làm Chủ tịch HĐQT).
 |
| BOT Cai Lậy – Tiền Giang là từ khóa “hot” thời gian qua. |
Tổng mức đầu tư của dự án BOT Cai Lậy là xấp xỉ 1.400 tỷ đồng. Trong đó, chi phí xây dựng và thiết bị chiếm gần 700 tỷ đồng; chi phí đền bù giải phóng mặt bằng là hơn 265 tỷ; chi phí dự phòng là hơn 250 tỷ; lãi vay trong thời gian xây dựng là gần 120 tỷ; chi phí quản lý dự án và chi phí khác là gần 70 tỷ.
Trong tổng số gần 1.400 tỷ đồng, nhà đầu tư chỉ có hơn 200 tỷ vốn chủ sở hữu (chiếm 15% tổng mức đầu tư), còn lại gần 1.200 tỷ là đi vay. Đáng chú ý, lãi suất tạm tính trong hợp đồng này lên tới 11%/năm.
Theo hợp đồng, dự án phải hoàn thành xây dựng và đưa vào vận hành khai thác “chậm nhất trong tháng 12 năm 2015”, trong đó cũng nêu rõ điều khoản được điều chỉnh thời gian.
[external_link offset=1]Thời gian thu phí là 6 năm 4 tháng và 29 ngày, bắt đầu từ ngày công trình được quyền thu phí.
Thực tế, đến 1/8/2017, trạm mới bắt đầu thu phí, thu được vài ngày đã bị người dân phản đối.
Liên quan đến vị trí đặt trạm, bản hợp đồng ký ngày 28/8/2014 nêu rõ: Trạm thu phí là trạm xây mới tại khoảng km 0877074074, quốc lộ 1 thuộc tỉnh Tiền Giang. Vị trí trạm thu phí đã nhận được sự thống nhất của UBND tỉnh Tiền Giang, HĐND tỉnh Tiền Giang, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang.
Như vậy, trạm thu phí hiện tại không ở vị trí như đã nêu trong hợp đồng. Theo tìm hiểu, khi dự án sắp hoàn thành, ngày 26/8/2015, Sở GTVT Tiền Giang, UBND huyện Cai Lậy và Công ty TNHH Đầu tư quốc lộ 1 Tiền Giang (liên danh đầu tư, quản lý và khai thác dự án) họp và đề nghị cấp thẩm quyền điều chỉnh vị trí đặt trạm thu phí, vì cho rằng khu vực dự kiến xây dựng trạm thu phí gặp khó khăn trong việc giải phóng mặt bằng.
Thay vì đặt tại km0877074074, trạm thu phí được đề nghị dời về phía TP.HCM 600m (km0877074074). Vị trí mới này đã được chính quyền địa phương, UBND tỉnh Tiền Giang và Bộ GTVT chấp thuận.
Trong điều khoản về Quyền, nghĩa vụ của nhà đầu tư đối với công tác thu phí, Hợp đồng BOT nêu: “Trường hợp có sự cố kỹ thuật hoặc các nguyên nhân khác mà trạm thu phí phải ngừng hoạt động thì phải có biện pháp bảo đảm không xảy ra ùn tắc giao thông tại khu vực trạm thu phí, đồng thời phải báo cáo ngày cơ quan có thẩm quyền để có biện pháp khắc phục, đưa trạm thu phí vào hoạt động trong thời gian sớm nhất”, Hợp đồng ghi rõ.
Hợp đồng cũng quy định Bộ GTVT có quyền yêu cầu nhà đầu tư dừng thu phí hoặc thay đổi mức thu phí, hoặc thay đổi đối tượng thu phí theo quyết định của Bộ GTVT, Bộ Tài chính do có sự thay đổi về chủ trương, chính sách chung của nhà nước.
Ngoài ra, hợp đồng cũng nhấn mạnh: Bộ GTVT phải có nghĩa vụ chủ trì, phối hợp với nhà đầu tư xử lý các hậu quả, bao gồm cả biện pháp bồi thường cho nhà đầu tư khi Bộ GTVT hoặc Bộ Tài chính quyết định dừng thu phí hoặc quyết định giảm giá vé, quyết định thay đổi đối tượng bị thu phí so với thỏa thuận tại hợp đồng này.
BOT Cai Lậy: Đang dở dang thì đổi chủ
Theo hợp đồng, dự án này do Liên danh CTCP Phát triển đường cao tốc Biên Hòa -Vũng Tàu (BVEC) và CTCP Đầu tư Thương mại và xây dựng giao thông 1 (Trico) làm chủ đầu tư, với tổng vốn đầu tư theo hình thức BOT 1.398 tỷ đồng.
BVEC cũng chính là chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng mở Quốc lộ 51, nối TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai với TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
[external_link offset=2]Hồi tháng 9 năm ngoái, Thanh tra Bộ Xây dựng đã chỉ rõ những thiếu sót của chủ đầu tư BVEC tại dự án Quốc lộ 51 này. Cụ thể, chủ đầu tư đã tính toán khối lượng chưa chính xác, lập dự toán xây dựng công trình chưa đúng quy định và một số sai sót khác, làm tăng giá trị dự toán số tiền 40 tỷ đồng.
Đáng chú ý, Thanh tra Bộ Xây dựng cũng cho rằng, nhiều nội dung báo chí thông tin về một số vấn đề tại dự án này là hoàn toàn có cơ sở. Đơn cử như báo chí nêu “các cổ đông không góp đủ vốn chủ sở hữu – tay không làm BOT ngàn tỷ” là có cơ sở.
Trở lại dự án BOT Cai Lậy, sau khi ký hợp đồng với Bộ Giao thông Vận tải, BVEC cũng rút lui khỏi dự án, nhường chỗ lại cho Công ty CP Tư vấn Đầu tư Xây dựng Bắc Ái. Một điều cần lưu ý, đây là dự án được chỉ định thầu, nên việc BVEC chuyển nhượng dự án cho Công ty Bắc Ái có phù hợp hay không là câu hỏi đang được đặt ra.
Như vậy, hiện tại, chủ đầu tư thực sự trong danh mục của BOT Cai Lậy lại là CTCP Tư vấn Đầu tư Xây dựng Bắc Ái và Trico. Hai chủ đầu tư này góp tổng cộng 15% vốn xây dựng, tương đương 210 tỷ đồng, còn lại là tiền vay ngân hàng.
Trong số 210 tỷ đồng vốn chủ đầu tư, Công ty Bắc Ái góp 65% (136,5 tỷ đồng) và Trico góp 35% (73,5 tỷ đồng).
Theo hồ sơ đăng ký kinh doanh, Công ty Bắc Ái thành lập từ năm 2004, tại Vĩnh Phúc với số vốn điều lệ 100 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo hồ sơ đăng ký kinh doanh thay đổi ngày 10/7 vừa qua, Bắc Ái đã hoàn tất tăng vốn từ 500 tỷ đồng lên 900 tỷ đồng. Lãnh đạo cao nhất tại Bắc Ái lại đang được giao cho một doanh nhân sinh năm 1992, là ông Nguyễn Tiến An, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc.
Công ty Bắc Ái từng rất nhiều lần thay đổi các chức danh lãnh đạo quan trọng, kể từ đầu năm 2015 đến nay. Trước ông Nguyễn Tiến An thì ông Lê Tiến Thắng – người nắm 82% vốn của Bắc Ái – là Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ công ty này.
H.Duy[external_footer]
