1. Y học hạt nhân trong thực tế hiện nay
Theo PGS. tiến sỹ Lê Ngọc Hà – Chủ nhiệm khoa Y học hạt nhân – BV TWQĐ 108, y học hạt nhân ( YHHN ) là chuyên ngành ứng dụng nguồn năng lượng nguyên tử trải qua sử dụng những đồng vị phóng xạ để nghiên cứu và điều tra, nhìn nhận những quy trình sinh bệnh lý và chuyển hóa của khung hình nhằm mục đích mục tiêu chuẩn đoán, điều trị. Nguồn đồng vị phóng xạ được sử dụng dưới dạng dược chất phóng xạ ( radiopharmaceutical ) được sản xuất từ công nghệ tiên tiến lò phản ứng hạt nhân ( như I – 131, P – 32, Xenon – 133 … ) từ máy gia tốc cyclotron ( I-123, Thallium-201, Ga-67, In-111, F-18, C-11 … ) hay từ những generator hay bình phát xạ ( Tc99m, Rn-82, Ga68 … ) .” Các kỹ thuật YHHN yên cầu một số ít trang thiết bị như mạng lưới hệ thống gamma camera SPECT ( Single Photon Emission Tomography ) để chụp hình gamma đơn photon, PET ( Positron Emission Tomography ), máy đo độ tập trung chuyên sâu phóng xạ tại tuyến giáp, những thiết bị xét nghiệm miễn dịch phóng xạ ( Radioimmunoassay – RIA ) … Trong điều trị, những dược chất phóng xạ ( DCPX ) được đưa vào khung hình, đi đến những tổn thương và bức xạ beta, alpha … xạ trị trong ( iternal radiation ) tính năng tại chỗ .
Nhiều thiết bị YHHN khác còn sử dụng để nghiên cứu quá trình sinh lý (biological study) và chuyển hóa thực nghiệm trên động vật và người. Nhìn chung, YHHN đòi hỏi trang bị đầu tư các thiết bị đồng bộ, bộ phận dược phóng xạ, khu vực xạ hình chuẩn đoán, khu vực điều trị, nghiên cứu phát triển … đội ngũ nhân viên YHHN bao gồm các bác sĩ, dược phóng xạ, kỹ sư y – vậy lý, an toàn bức xạ, kỹ thuật viên, điều dưỡng và nhân viên khác”, PGS. TS Lê Ngọc Hà cho biết.
Bạn đang đọc: Phát triển và ứng dụng y học hạt nhân trong lâm sàng
PGS. tiến sỹ Lê Ngọc Hà cho rằng, trong thập kỷ gần đây, y học hạt nhân ở Nước Ta có những bước tăng trưởng đáng ghi nhận grong ứng dụng lâm sàng, đòa tạo và nghiên cứu và điều tra khoa học … theo kế hoạch ứng dụng nguồn năng lượng nguyên tử vì mục tiêu tự do đến năm 2020 và quy hoạch tăng trưởng, ứng dụng nguồn năng lượng nguyên tử trong y tế đến năm 2020 .Mặc dù 1 số ít đồng vị sử dụng chụp hình gamma camera, những kít chuẩn đoán và điều trị được nhập từ quốc tế. Tuy nhiên, trong khoảng chừng 10 năm gần đây, Viện Nghiên cứu hạt nhân đã có nhiều nỗ lực trong đáp ứng phần nào nhu yếu I-131, Tc-99m, P-12 và một số ít kít lưu lại cho YHHN trong nước .Hiện nay, Viện đã nghiên cứu và điều tra sản xuất đồng vị phóng xạ mới như Lu-77 và DCPX mới Dotatate gắn với nó hay MIBI gắn Tc-99 có nhu yếu lớn trong nước ; Phối hợp với những trường Đại học và bệnh viện lớn điều tra và nghiên cứu điều chế, thử nghiệm lâm sàng 1 số ít kháng thể đơn dòng dùng cho chuẩn đoán và điều trị. Đó là một hướng đi mới cần được chăm sóc tăng trưởng .Tính đến đầu năm năm nay, Nước Ta có 10 TT cyclotron và PET / CT trong đó gồm có, Bệnh viện TW 108, Bệnh viện Bạch Mai, BV Việt Đức, BV Đa khoa Thành Phố Đà Nẵng, BV Chợ Rẫy, BV 175, BV 115, Viện KH-KT hạt nhân, Viện quân y 103, Trung tâm chiếu xạ TP.HN – Viện nguồn năng lượng nguyên tử .Năm 2009, những mạng lưới hệ thống cyclotron được lắp ráp và sử dụng ở Nước Ta sản xuất được những phóng xạ như 11C, 13N, 15O, 18F sử dụng hình PET / CT, đến nay, có 6 mạng lưới hệ thống cyclotron và 8 PET / CT đã được tiến hành từ góp vốn đầu tư cua cơ quan chính phủ và nguồn vốn xã hội hóa. Hệ thống phủ khắp cả 3 miền, tuy nhiên, do những hạn chế về xu thế điều tra và nghiên cứu, nguồn lực ít, ngân sách cao … nên việc nghiên cứu và điều tra tiến hành những DCPX mới còn nhiều hạn chế .
Sản xuất dược phóng xạ tại bệnh viện Chợ Rẫy ( Ảnh : Internet )
2. Ứng dụng y học hạt nhân trong lâm sàng
Theo PGS. tiến sỹ Lê Ngọc Hà, trong tim mạch, YHHN chiếm đến 25 % – 40 % hoạt động giải trí y học hạt nhân và dần trở thành chuyên ngành tim mạch hạt nhân .Hiện nay, tại bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện 175 kỹ thuật chụp xạ hình tưới máu cơ tim để chuẩn đoán bệnh động mạch vành với độ nhạy từ 80 – 90 %, độ đặc hiệu 80 %. Trong khoa Y học hạt nhân, từ năm 2011, bệnh viện TWQĐ 108 đã tiến hành kỹ thuật chụp hình F-18 FDG PET nhìn nhận năng lực phục sinh sau tái tưới máu động mạch vành tới tổn thương hoại tử, sẹo nhồi máu cơ tim không hồi sinh. Đây là kỹ thuật có ý nghĩa quan trọng trong lựa chọn giải pháp điều trị ở bệnh sau nhồi máu cơ tim .Trong ung thư, YHHN gồm chụp xạ hình Tc-99m – setstamibi chuẩn đoán ung thư, chụp xạ hình tuyến vú, xạ hình hệ lympho và đầu do gamma phát hiện hạch gác trong phẫu thuật ung thư vú, xạ hình xương phát hiện di căn xương … những ứng dụng điều trị ung thư bằng những chất đồng vị phóng xạ cũng đem lại hiệu suất cao cao ở 1 số ít bệnh lý như điều trị I-131 trong ung thư tuyến giáp biệt hóa, giảm đau do ung thư di can xương, điều trị miễn dịch phóng xạ điều trị bệnh hạch ác tính, điều trị ung thư gan qua đường động mạch bàng Y-90 … đặc biệt quan trọng, những ứng dụng của chiêu thức chụp cắt lớp PET là công cụ chuẩn đoán rất có giá trị tỏng ung thư .YHHN trong ung thư gồm xạ hình xương, xạ hình thân với I-131, chụp xạ hình hạch gác và sử dụng đầu dò gamma tỏng phẫu thuật và PET / CT trong chuẩn đoán ung thư .Điều trị bằng đồng vị phóng xạ giúp cho những bệnh nhân tuyến giáp nhân độc và bệnh Basedow, điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa bằng I-131. Hoặc điều trị phóng xạ giảm đau do di căn ung thư vào xương, miễn dịch và điều trị ung thư gan bằng Y-90 .Ngoài ra, YHHN còn ứng dụng trong những bệnh lý và một số ít chuyên khoa khác như tỏng bệnh lý thận – tiết niệu, trong tiêu hóa, trong điều trị nội tiết, trong xương khớp và cả trong bệnh lý tâm thần kinh .Với sự góp phần rất là quan tọng trong nền y học, YHHN Nước Ta đang dần hình thành và tăng trưởng cả chiều rộng và chiều sâu. Đến năm 2020, theo Quy hoạch cụ thể và quy hoạch của ngành Y tế, mỗi tỉnh sẽ có tối thiểu 1 khoa hoặc 1 đơn vị chức năng u học hạt nhân được trang bị những trang thiết bị hầu hết và phấn đầu 1 máy gamma camera SPECT và 1 mạng lưới hệ thống PET / CT trên 1 triệu dân .
Chiến lược và các Quy hoạch phát triển năng lượng nguyên tử của Thủ tướng Chính phủ đã mở ra cho ngành năng lượng nguyên tử và YHHN những cơ hội và thách thức mới.
Cũng theo PGS. tiến sỹ Lê Ngọc Hà, với những xu thế tăng trưởng của nghành nghề dịch vụ y học hạt nhân nên tập trung chuyên sâu vào một số ít yếu tố như : Trú trọng tăng nhanh huấn luyện và đào tạo nhân lực KHCN trong nghành YHHN, tăng nhanh việc góp vốn đầu tư những trong thiết bị tân tiến cho cơ sở y tế, liên tục góp vốn đầu tư và lan rộng ra khoanh vùng phạm vi điều tra và nghiên cứu, sản xuất những đồng vị và dược chất phóng xạ từ lò phản ứng hạt nhân và những trong tâm cyclotron đã và đang kiến thiết xây dựng trong cả nước. Đồng thời, lan rộng ra ứng dụng những kỹ thuật chuẩn đoán và điều trị YHHN vào chuyên khoa khác nhau và khoanh vùng phạm vi rộng .Ứng dụng những thành tựu mới trong nghành nghề dịch vụ CNTT để phối hợp với chuẩn đoán hình ảnh và YHHN tạo ra những chương trình ứng dụng tốt hơn tỏng thực hành thực tế lâm sàng và tái tạo những hình ảnh khoảng trống giúp ích cho chuẩn đoán và điều trị .( Tổng hợp )
