Cao su (cây) – Wikipedia tiếng Việt

Cây Cao su (danh pháp hai phần: Hevea brasiliensis), là một loài cây thân gỗ thuộc về họ Đại kích (Euphorbiaceae) và là thành viên có tầm quan trọng kinh tế lớn nhất trong chi Hevea. Nó có tầm quan trọng kinh tế lớn là do chất lỏng chiết ra tựa như nhựa cây của nó (gọi là mủ) có thể được thu thập lại như là nguồn chủ lực trong sản xuất cao su tự nhiên.

Cây cao su hoàn toàn có thể cao tới trên 30 m. Nhựa mủ màu trắng hay vàng có trong những mạch nhựa mủ ở vỏ cây, đa phần là bên ngoài libe. Các mạch này tạo thành xoắn ốc theo thân cây theo hướng tay phải, tạo thành một góc khoảng chừng 30 độ với mặt phẳng .Khi cây đạt độ tuổi 5-6 năm thì người ta mở màn thu hoạch nhựa mủ : những vết rạch vuông góc với mạch nhựa mủ, với độ sâu vừa phải sao cho hoàn toàn có thể làm nhựa mủ chảy ra mà không gây tổn hại cho sự tăng trưởng của cây, và nhựa mủ được tích lũy trong những thùng nhỏ. Quá trình này gọi là cạo mủ cao su. Sản lượng mủ cao su phụ thuộc vào vào giống, khu vực trồng, cạnh bên đó là chính sách cạo. Chu kỳ khai thác của cây cao su thường từ 20 đến 25 năm .

Cây cao su ban đầu chỉ mọc tại khu vực rừng mưa Amazon. Cách đây gần 10 thế kỷ, thổ dân Mainas sống ở đây đã biết lấy nhựa của cây này dùng để tẩm vào quần áo chống ẩm ướt, và tạo ra những quả bóng vui chơi trong dịp hội hè. Họ gọi chất nhựa này là Caouchouk, theo Thổ ngữ Mainas nghĩa là “Nước mắt của cây” (cao là gỗ. Uchouk là chảy ra hay khóc).

Do nhu yếu tăng lên và sự ý tưởng ra công nghệ tiên tiến lưu hóa năm 1839 đã dẫn tới sự bùng nổ trong khu vực này, làm giàu cho những thành phố Manaus ( bang Amazonas ) và Belém ( bang Pará ), thuộc Brasil .Cố gắng thử nghiệm tiên phong trong việc trồng cây cao su ra ngoài khoanh vùng phạm vi Brasil diễn ra vào năm 1873. Sau một vài nỗ lực, 12 hạt giống đã nảy mầm tại Vườn thực vật hoàng gia Kew. Những cây con này đã được gửi tới Ấn Độ để gieo trồng, nhưng chúng đã bị chết. Cố gắng thứ hai sau đó đã được thực thi, khoảng chừng 70.000 hạt giống đã được gửi tới Kew năm 1875. Khoảng 4 % hạt giống đã nảy mầm, và vào năm 1876 khoảng chừng 2 nghìn cây giống đã được gửi trong những thùng Ward tới Ceylon, và 22 đã được gửi tới những vườn thực vật tại Nước Singapore. Sau khi đã thiết lập sự xuất hiện ở ngoài nơi địa phương của nó, cây cao su đã được nhân giống rộng khắp tại những thuộc địa của Anh. Các cây cao su đã xuất hiện tại những vườn thực vật ở Buitenzorg, Malaysia năm 1883 [ 1 ]. Vào năm 1898, một đồn điền trồng cao su đã được xây dựng tại Malaya, và thời nay phần nhiều những khu vực trồng cao su nằm tại Khu vực Đông Nam Á và 1 số ít tại khu vực châu Phi nhiệt đới gió mùa. Các cố gắng nỗ lực gieo trồng cây cao su tại Nam Mỹ địa phương của nó thì lại không diễn ra tốt đẹp như vậy .
Nhựa mủ cây cao su dùng để sản xuất lốp xe, găng tay y tế, bao cao su và những mẫu sản phẩm cao su khác .Gỗ từ cây cao su, gọi là gỗ cao su, được sử dụng trong sản xuất đồ gỗ. Nó được nhìn nhận cao vì có thớ gỗ dày, ít co, sắc tố mê hoặc và hoàn toàn có thể đồng ý những kiểu triển khai xong khác nhau. Nó cũng được nhìn nhận như là loại gỗ ” thân thiện môi trường tự nhiên “, do người ta chỉ khai thác gỗ sau khi cây cao su đã kết thúc chu kỳ luân hồi khai thác .Ngoài ra, kho gỗ cao su nguyên gỗ còn phân phối những loại sản phẩm về phôi gỗ, ván ghép, vụn gỗ cao su tẩm sấy ở thị trường ở Tỉnh Bình Dương và Nước Ta mang lại kinh tế tài chính cho người trồng cây cao su khi cây không còn năng lực cho mủ .

• Cây cao su thường được thu hoạch 9 tháng, 3 tháng còn lại không được thu hoạch vì đây là thời gian cây thay lá. Thời gian thay lá đặc biệt quan trọng với cây cao su, khai thác vào thời điểm này có ảnh hưởng rất lớn đến sinh lý cây cao su. Thường chu kỳ cạo bắt đầu vào tháng 3 và kết thúc vào tháng 1 năm sau.
• Thông thường cây cao su có chiều cao khoảng 20 mét, rễ cọc ăn rất sâu để giữ vững thân cây, hấp thu chất bổ dưỡng và chống lại sự khô hạn. Cây có vỏ nhẵn màu nâu nhạt. Lá thuộc dạng lá kép, mỗi năm rụng lá một lần. Hoa thuộc loại hoa đơn, hoa đực bao quanh hoa cái nhưng thường thụ phấn chéo, vì hoa đực chín sớm hơn hoa cái. Quả cao su là quả nang có 3 mảnh vỏ ghép thành 3 buồng, mỗi nang một hạt hình bầu dục hay hình cầu, đường kính 02 cm, có hàm lượng dầu đáng kể được dùng trong kỹ nghệ pha sơn.
• Cây phát triển tốt ở vùng nhiệt đới ẩm, có nhiệt độ trung bình từ 22 °C đến 30 °C (tốt nhất ở 26 °C đến 28 °C), cần mưa nhiều (tốt nhất là 2.000mm) nhưng không chịu được sự úng nước và gió. Cây cao su có thể chịu được nắng hạn khoảng 4 đến 5 tháng, tuy nhiên năng suất mủ sẽ giảm.
• Cây cao su sinh trưởng tự nhiên bằng hạt. Do yêu cầu về chuyên canh cây cao su, hiện nay cây cao su thường được nhân bản vô tính bằng phương pháp ghép mắt trên gốc cây sinh trưởng bằng hạt tự nhiên.
• Việc cạo mủ rất quan trọng và ảnh hưởng tới thời gian và lượng mủ mà cây có thể cung cấp. Bình thường bắt đầu cạo mủ khi chu vi thân cây khoảng 50 cm. Cạo mủ từ trái sang phải, ngược với mạch mủ cao su. Độ dốc của vết cạo từ 20 đến 350, vết cạo không sâu quá 1,5 cm và không được chạm vào tầng sinh gỗ làm vỏ cây không thể tái sinh. Khi cạo lần sau phải bốc thật sạch mủ đã đông lại ở vết cạo trước. Thời gian thích hợp nhất cho việc cạo mủ trước 7 giờ sáng.

Cây cao su được người Pháp đưa vào Nước Ta lần tiên phong tại vườn thực vật Hồ Chí Minh năm 1878 nhưng không sống .Đến năm 1892, 2000 hạt cao su từ Indonesia được nhập vào Nước Ta. [ 2 ] Trong 1600 cây sống, 1000 cây được giao cho trạm thực vật Ong Yệm ( Bến Cát, Tỉnh Bình Dương ), 200 cây giao cho bác sĩ Yersin trồng thử ở Suối Dầu ( cách Nha Trang 20 km ) .

Năm 1897 đã đánh dầu sự hiện diện của cây cao su ở Việt Nam. Công ty cao su đầu tiên được thành lập là Suzannah (Dầu Giây, Long Khánh, Đồng Nai) năm 1907. Tiếp sau, hàng loạt đồn điền và công ty cao su ra đời, chủ yếu là của người Pháp và tập trung ở Đông Nam Bộ: SIPH, SPTR, CEXO, Michelin… Một số đồn điền cao su tư nhân Việt Nam cũng được thành lập.

Đến năm 1920, miền Đông Nam Bộ có khoảng chừng 7.000 ha và sản lượng 3.000 tấn .Cây cao su được trồng thử ở Tây Nguyên năm 1923 và tăng trưởng mạnh trong quy trình tiến độ 1960 – 1962, trên những vùng đất cao 400 – 600 m, sau đó ngưng vì cuộc chiến tranh .Trong thời kỳ trước 1975, để có nguồn nguyên vật liệu cho nền công nghiệp miền Bắc, cây cao su đã được trồng vượt trên vĩ tuyến 170 Bắc ( Quảng Trị, Quảng Bình, Nghệ An, Thanh Hóa, Phú Thọ ). Trong những năm 1958 – 1963 bằng nguồn giống từ Trung Quốc, diện tích quy hoạnh đã lên đến khoảng chừng 6.000 ha. Hiện nay, cây cao su đã được trồng tại khu vực miền núi phía Bắc và Lai Châu được xem là thủ phủ của cây cao su ở khu vực này .Đến 1976, Nước Ta còn khoảng chừng 76.000 ha, tập trung chuyên sâu ở Đông Nam Bộ khoảng chừng 69.500 ha, Tây Nguyên khoảng chừng 3.482 ha, những tỉnh duyên hải miền Trung và khu 4 cũ khoảng chừng 3.636 ha .Sau 1975, cây cao su được liên tục tăng trưởng đa phần ở Đông Nam Bộ. Từ 1977, Tây Nguyên khởi đầu lại chương trình trồng mới cao su, thoạt tiên do những nông trường quân đội, sau 1985 đo những nông trường quốc doanh, từ 1992 đến nay tư nhân đã tham gia trồng cao su. Ở miền Trung sau 1984, cây cao su được tăng trưởng ở Quảng trị, Quảng Bình trong những công ty quốc doanh .Đến năm 1999, diện tích quy hoạnh cao su cả nước đạt 394.900 ha, cao su tiểu điền chiếm khoảng chừng 27,2 %. Năm 2004, diện tích quy hoạnh cao su cả nước là 454.000 ha, trong đó cao su tiểu điền chiếm 37 %. Năm 2005, diện tích quy hoạnh cao su cả nước là 464.875 ha .Năm 2007 diện tích quy hoạnh Cao Su ở Đông Nam Bộ ( 339.000 ha ), Tây Nguyên ( 113.000 ha ), Trung tâm phía Bắc ( 41.500 ha ) và Duyên Hải miền Trung ( 6.500 ha ). [ 3 ] Tháng 05 năm 2010 có 1 số ít bệnh lạ khiến người dân khốn khổ, bệnh mở màn có biểu lộ như, nhẹ thì vàng lá. Nặng hơn một chút ít thì rụng lá rồi chết mà cách đặc trị thì chưa thực sự hiệu suất cao .

Theo số liệu của Hiệp hội Cao su Việt Nam, đến cuối năm 2012, tổng diện tích cây cao su tại Việt Nam đã đạt 910.500 ha với sản lượng ước đạt 863.600 tấn, giữ vị trí thứ năm về sản lượng cao su thiên nhiên, sau Thái Lan, Indonesia, Malaysia và Ấn Độ.

Số liệu thống kê của ANRPC đến năm 2017, diện tích quy hoạnh cây cao su ở Nước Ta đạt 969.700 ha với hiệu suất đạt 1.094.500 tấn .

Chi Hevea còn được gọi là:

• Castilla elastica – loài cây là nguồn cung cấp nhựa mủ cao su chủ yếu cho người dân Mesoamerica thời kỳ tiền Columbus, không có họ hàng gì với cây cao su.

Thư viện hình ảnh[sửa|sửa mã nguồn]

• Ts. Nguyễn Thị Huệ – Cây cao su – Sách của Hiệp hội cao su Việt Nam.
• “L’histoire du plant de Caoutchouc du Vietnam” (Lịch sử cây cao su Việt Nam) của tác giả Jean Le Bras, xuất bản ở Paris năm 1949.
• Zhang, J., Huss, V.A.R., Sun, X., Chang, K. and Pan, D. 2008. Morphology and phylogenetic position of a trebouxiophycean green algae (Chlorophyta) growing on the rubber tree, Hevea brasiliensis, with the description of a new genus and species. Eur. J. Phycol. 43(2): 185 – 193.

Source: https://bem2.vn
Category: Ứng dụng hay