V. Ứng dụng của ankin – Tài liệu text

– Để thắp sáng (khí đất đèn).

– Dùng trong đèn xì để hàn, cắt kim loại.

– Dùng để tổng hợp nhiều chất hữu cơ khác nhau: anđehit axetic, cao su tổng hợp (policlopren), các

chất dẻo và các dung môi,…

VẤN ĐỀ 2: CÁC DẠNG BÀI TẬP



DẠNG 1: PHẢN ỨNG VỚI HIDRO HOAËC BROM

 Phương pháp giải:

Trong phân tử của các hiđrocacbon khơng no có chứa liên kết đơi C = C (trong đó có 1 liên kết σ

và một liên kết π ), hoặc liên kết ba C ≡ C (1 σ và 2 π ). Liên kết π là liên kết kém bền vững, nên khi

tham gia phản ứng, chúng dễ bị đứt ra để tạo thành sản phẩm chứa các liên kết σ bền vững hơn.

Trong giới hạn của đề tài tôi chỉ đề cập đến phản ứng cộng hiđro vào liên kết π của hiđrocacbon

không no, mạch hở.

Khi có mặt chất xúc tác như Ni, Pt, Pd, ở nhiệt độ thích hợp, hiđrocacbon khơng no cộng hiđro vào

liên kết pi.

Ta có sơ đồ sau:

rocacbon no Cn H 2n+2

 hi®

 hidrocacbon khơng no to ,xt



 

→ Hỗn hợp khí Y gồm  hi®rocacbon khơng no d

Hỗn hợp khí X gồm 

 và H 2

 và H

2



Phương trình hố học tổng qt:

xuc tac

→ CnH2n+2

CnH2n+2-2k + kH2 

t

Tuỳ vào hiệu suất của phản ứng mà hỗn hợp Y có hiđrocacbon khơng no dư hoặc hiđro dư hoặc

cả hai còn dư.

Dựa vào phản ứng tổng quát [1] ta thấy:

– Trong phản ứng cộng H2, số mol khí sau phản ứng ln giảm (n X > nY) và số mol khí giảm chính

bằng số mol khí H2 phản ứng:

0

n H ph¶n øng = n X – n Y

2

Mặt khác, theo định luật bảo toàn khối lượng thì khối lượng hỗn hợp X bằng khối lượng hỗn hợp Y

(mX = mY).

mY

m

; MX = X

nY

nX

mX

MX n X mX n Y n Y

=

=

=

×

=

<1 (do n X > n Y )

M Y mY n X mY n X

nY

MY =

Ta có:

d X/Y

M X nY

=

MY nX

– Hai hỗn hợp X và Y chứa cùng số mol C và H nên :

+ Khi đốt cháy hỗn hợp X hay hỗn hợp Y đều cho ta các kết quả sau :

Viết gọn lại : d X/Y =

Chun đề Hóa Học lớp 11

Trang 92

nO (®èt cháy X) = n

2

O2 (đốt cháy Y )

nCO (đốt cháy X) =n

2

CO2 (đốt cháy Y )

nH O (đốt cháy X) =n

H2O (đốt cháy Y )

2

Do ú, khi lm toỏn, nu gặp hỗn hợp sau khi đi qua Ni/t o đem đốt (thu được hỗn hợp Y) thay vì tính

tốn trên hỗn hợp Y (thường phức tạp hơn trên hỗn hợp X) ta có thể dùng phản ứng đốt cháy hỗn hợp

X để tính số mol các chất như: n O2 pư, n CO2, n H2O .

+ Số mol hiđrocacbon trong X bằng số mol hiđrocacbon trong Y:

nhiđrocacbon(X) = nhiđrocacbon(Y)

1) Xét trường hợp hiđrocacbon trong X là anken

Ta có sơ :

Hỗn hợ p khíX gồm

CnH2n

CnH2n+2

xúc tác, t0

H2

Hỗn hợ p Y gåm CnH2n d

H2 d

Phương trình hố học của phản ứng:

xuc tac

→ CnH2n+2

CnH2n + H2 

t

0

Đặt n Cn H 2n = a; n H 2 = b

– Nếu phản ứng cộng H2 hồn tồn thì:

+ TH1: Hết anken, dư H2

n H2 pu = n Cn H2n = n Cn H2n +2 = a mol 

 ⇒ n Y = n Cn H2n +2 + n H2 du = b

n H2 du = b – a



Vậy: n H 2 (X) = n Y

+ TH2: Hết H2, dư anken

n H2 = n Cn H2n pu = n Cn H2n +2 = bmol 

 ⇒ n Y = n Cn H 2n +2 + n Cn H 2n du = a

n Cn H 2n du = a – b



Vậy: n anken (X) = n(Y)

+ TH3: Cả 2 đều hết

n H2 = n Cn H2n = n Cn H2n +2 = a = bmol ⇒ n Y = n Cn H 2n +2 = a = b

Vậy: n H2 (X) = nanken (X) = n Y

– Nếu phản ứng cộng H2 khơng hồn tồn thì còn lại cả hai:

xuc tac

→ CnH2n+2

CnH2n + H2 

t

Ban đầu:

a

b

Phản ứng:

x

x

x

Sau phản ứng:

(a-x)

(b-x)

x

nX = a + b

nY = a – x + b – x + x = a + b – x = nX – x ⇒ x = nX – nY .

Nhận xét: Dù phản ứng xảy ra trong trường hợp nào đi nữa thì ta ln có:

n H2 phản ứng = nanken phản ứng = nankan = nX – nY [9]

0

Hay : VH 2 phản ứng = Vanken phản ứng = VX – VY

Chuyên đề Hóa Học lớp 11

Trang 93

Do đó khi bài tốn cho số mol đầu n X và số mol cuối nY ta sử dụng kêt quả này để tính số mol

anken phản ứng.

Nếu 2 anken có số mol a, b cộng hiđro với cùng hiệu suất h, ta có thể thay thế hỗn hợp hai

anken bằng công thức tương đương:

Ni

Cn H 2n + H 2 

→ C n H 2n+2 .

t0

Ví i: nanken ph¶n øng=nH

2ph¶n øng

(a+b).h

Chú ý: Khơng thể dùng phương pháp này nếu 2 anken không cộng H2 với cùng hiệu suất.

2) Xét trường hợp hiđrocacbon trong X là ankin

Ankin cộng H2 thường cho ta hai sản phẩm

xt

→ CnH2n+2

CnH2n-2 + 2H2 

t

0

→ CnH2n

CnH2n-2 + H2 

Nếu phản ứng khơng hồn tồn, hỗn hợp thu được gồm 4 chất: anken, ankan, ankin dư v hiro

xt

t0

d.

Ta cú s :

CnH2n+2

Hỗn hợ p khíX gồm

CnH2n -2

H2

xúc tác, t0

Hỗn hợ p Y gồm

CnH2n

CnH2n – 2 d

H2 d

NhËn xÐt: nH2 ph¶n øng

nX – nY / nankin ph¶n øng

 Ví dụ:

Bài 1: Trong một bình kín dung tích không đổi ở điều kiện chuẩn chưa etilen và H 2 có bột Ni xúc tác.

Đun nóng bình một thời gian sau đó đưa bình về nhiệt độ ban đầu ( 0 oC). Cho biết tỉ khối hơi của hỗn

hợp đầu và hỗn hợp sau phản ứng so với H 2 lần lượt là 7,5 và 9. Phần trăm thể tích của khí C 2H6 trong

hỗn hợp khí sau phản ứng là:

A. 40%

B. 20%

C. 60%

D. 50%

Bài giải:

M X = 7,5.2 = 15;

M Y = 9.2 = 18

Các yếu tố trong bài tốn khơng phụ thuộc vào số mol cụ thể của mỗi chất vì số mol này sẽ bị

triệt tiêu trong quá trình giải. Vì vậy ta tự chọn lượng chất. Để bài tốn trở nên đơn giản khi tính toán,

ta chọn số mol hỗn hợp X là 1 mol (nX = 1 mol) ⇒ mX = mY = 15 (g)

Dựa vào [3] và [6] ta có:

⇒ n C2 H 6 = 1 −

15 n Y

15 5

=

⇒ n Y = n H2 (X) = = (mol)

18 1

18 6

5 1

= (mol)

6 6

⇒ %VC2H6 = (1/6 : 5/6) .100% = 20%. Chọn đáp án B.

Bài 2: Hỗn hợp khí X chứa H2 và hai anken kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Tỉ khối của X đối với

H2 là 8,3. Đun nóng nhẹ X có mặt xúc tác Ni thì nó biến thành hỗn hợp Y không làm mất màu nước

brom và có tỉ khối đối với H 2 là 83/6. Cơng thức phân tử của hai anken và phần trăm thể tích của H 2

trong X là:

A. C2H4 và C3H6; 60%

B. C3H6 và C4H8; 40%

C. C2H4 và C3H6; 40%

D. C3H6 và C4H8; 60%

Bài giải:

Chuyên đề Hóa Học lớp 11

Trang 94

M X = 8,3.2 = 16,6;

MY =

83

83

.2 =

6

3

Vì hỗn hợp Y khơng làm mất màu nước Br2 nên trong Y khơng có anken

Tự chọn lượng chất, chọn số mol hỗn hợp X là 1 mol (nX = 1 mol)

⇒ mX = 16,6g

16,6 n Y

16,6.3

=

⇒ n Y = n H2 (X) =

= 0,6(mol)

Dựa vào [3] và [6] ta có: 83

1

83

3

⇒ n2 anken = 1- 0,6=0,4 mol

Dựa vào khối lượng hỗn hợp X:

Ta có: m2 anken = mX – m H2 = 16,6 – 0,6.2 = 15,4 (g).

15, 4

= 38,5 ⇒ 14 n = 38,5 ⇒ 2 < n = 2,75 < 30, 40,6× 100% = 60%. Chọn A.CTPT: C2H4 và C3H6; %VH 2 (X) =1Suy ra M 2anken =Bài 3: (Đề TSCĐ năm 2009) Hỗn hợp khí X gồm H2 và C2H4 có tỉ khối so với He là 3,75. Dẫn X quaNi nung nóng, thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với He là 5. Hiệu suất của phản ứng hiđro hoá là:A. 25%B. 20%C. 50%D. 40%Bài giải:M X = 3,75.4 = 15;M Y = 5.4 = 20Tự chọn lượng chất, coi nX = 1 molDựa vào [3] ta có:15 n Y15=⇒ nY == 0,75mol ;20 120Dựa vào [9] ta có:nH2ph¶n øngnanken ph¶n øng=nX – nY=1-0,75=0,25 molÁp dụng sơ đồ đường chéo :a mol C2H4 (28)15-2=13M=15b mol H2 (2)H=a13b13a=b=0,5 mol28-15=130,25×100% = 50%. Chọn C.0,5Bài 4: (Đề TSĐH KB năm 2009) Hỗn hợp khí X gồm H2 và một anken có khả năng cộng HBr cho sảnphẩm hữu cơ duy nhất. Tỉ khối của X so với H 2 bằng 9,1. Đun nóng X có xúc tác Ni, sau khi phản ứngxảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp khí Y khơng làm mất màu nước brom; tỉ khối của Y so với H 2 bằng13. Công thức cấu tạo của anken là:A. CH3-CH=CH-CH3.B. CH2=CH-CH2-CH3.C. CH2=C(CH3)2.D. CH2=CH2.Bài giải:M X = 9,1.2 = 18,2;M Y = 13.2 = 26Vì hỗn hợp Y không làm mất màu nước Br2 nên trong Y khơng có anken.Tự chọn lượng chất, chọn số mol hỗn hợp X là 1 mol ⇒ mX = 18,2gam.Dựa vào [3] và [6] ta có:18,2 n Y18,2=⇒ n Y = n H2 (X) == 0,7mol26126⇒ nanken = 1- 0,7=0,3 molChuyên đề Hóa Học lớp 11Trang 95Dựa vào khối lượng hỗn hợp X: 14n × 0,3 + 2× 0,7 = 18,2 ⇒ n = 4 .CTPT: C4H8.Vì khi cộng HBr cho sản phẩm hữu cơ duy nhất nên chọn A.Bài 5: Hỗn hợp khí X chứa H2 và một ankin. Tỉ khối của X đối với H2 là 3,4. Đun nóng nhẹ X có mặtxúc tác Ni thì nó biến thành hỗn hợp Y không làm mất màu nước brom và có tỉ khối đối với H 2 là34/6. Cơng thức phân tử của ankin là :A. C2H2B. C3H4C. C4H6D. C4H8Bài giải:M X = 3,4.2 = 6,8;MY =3434.2 =63Vì hỗn hợp Y không làm mất màu nước Br 2 nên trong Y khơng có hiđrocacbon khơng no.Tựchọn lượng chất, chọn số mol hỗn hợp X là 1 mol (nX = 1 mol) ⇒ mX = 6,8 (g)6,8 n Y6,8.3=⇒ nY == 0,6 (mol)Dựa vào [3] ta có: 34;1343Dựa vào [2] ⇒ n H 2 phan ung = 1 – 0,6 = 0,4 (mol)11Theo [1] nankin (X) = n H 2 phan ung = × 0,4 = 0,2 (mol)22Dựa vào khối lượng hỗn hợp X: (14n – 2) × 0,2 + 2× (1- 0,2) = 6,8 .⇒ n = 2. CTPT: C2H2. Chọn A.Bài 6: Hỗn hợp X gồm 3 khí C 3H4, C2H2 và H2 cho vào bình kín dung tích 8,96 lít ở 0 0C, áp suất 1atm, chứa ít bột Ni, nung nóng bình một thời gian thu được hỗn hợp khí Y. Biết tỉ khối của X so với Ylà 0,75. Số mol H2 tham gia phản ứng là:A. 0,75 molB. 0,30 molC. 0,10 molD. 0,60 molBài giải:8,96= 0,4 (mol)22,4MX n Y nY=== 0,75 ⇒ n Y = 0,3 (mol)Dựa vào [3] ta có: d X/Y =M Y n X 0,4⇒ n H 2 phan ung = 0,4 – 0,3 = 0,1mol. Chọn CnX =Bài 7 : (Đề TSĐH khối A – 2010) Đun nóng hỗn hợp khí X gồm 0,02 mol C 2H2 và 0,03 mol H2 trongmột bình kín (xúc tác Ni), thu được hỗn hợp khí Y. Cho Y lội từ từ vào bình nước brom (dư), sau khikết thúc các phản ứng, khối lượng bình tăng m gam và có 280 ml hỗn hợp khí Z (đktc) thốt ra. Tỉkhối của Z so với H2 là 10,08. Giá trị của m là:A. 0,205B. 0,585C. 0,328D. 0,620Z : H 2d, C2 H 60, 02 mol C2 H 2 Ni,toC 2 H 4, C 2 H 2 dBr2 ,d→Y→ (0, 28 lit, d Z/ H 2 = 10, 08)X0, 03 mol H 2  C2 H 6, H 2 d Δm = m C2 H2 d +m C2 H4Theo định luật bảo toàn khối lượng: mX = mY = Δm tăng + mZ0,28= 0,0125 (mol)22,4⇒ m Z = 0,0125× 20,16 = 0,252 (gam)Ta có: 0,02.26 + 0,03.2= Δm +0,252⇒ Δm = 0,58 – 0,252= 0,328 gam. Chọn C.M Z = 10,08× 2 = 20,16; n Z =Chuyên đề Hóa Học lớp 11Trang 96Bài 8: Hỗn hợp khí X chứa H2 và một hiđrocacbon A mạch hở. Tỉ khối của X đối với H 2 là 4,6. Đunnóng nhẹ X có mặt xúc tác Ni thì nó biến thành hỗn hợp Y không làm mất màu nước brom và có tỉkhối đối với H2 là 11,5. Cơng thức phân tử của hiđrocacbon là:A. C2H2B. C3H4C. C3H6D. C2H4Bài giải:M X = 4,6.2 = 9,2;M Y = 11,5.2 = 23Vì hỗn hợp Y khơng làm mất màu nước Br2 nên trong Y khơng có hiđrocacbon khơng no.Tự chọn lượng chất, chọn số mol hỗn hợp X là 1 mol (nX = 1 mol)⇒ mX = 9,2g .9,2 n Y9,2=⇒ nY == 0,4mol ;23123Dựa vào [2] ⇒ n H2 phan ung = 1 – 0,4 = 0,6 mol .Dựa vào [3] ta có:Vậy A khơng thể là anken vì nanken = n hiđro pư = 0,6 mol (vơ lý vì nX = 1 mol) ⇒ loại C, D.Ta thấy phương án A, B đều có CTPT có dạng CnH2n-2.Với cơng thức này thì11n H 2 phan ung = × 0,6 = 0,3 mol ⇒ n H2(A) = 1- 0,3 = 0,7 mol22Dựa vào khối lượng hỗn hợp X: (14n – 2) × 0,3 + 2× 0,7 = 9,2 .⇒ n = 2. CTPT: C2H2. Chọn BnA (X) =Bài 9: Cho 4,48 lít hỗn hợp khí X gồm CH 4, C2H2, C2H4, C3H6, C3H8 và V lít khí H2 qua xúc tác Nikennung nóng đến phản ứng hồn tồn. Sau phản ứng ta thu được 5,20 lít hỗn hợp khí Y. Các thể tích khíđo ở cùng điều kiện. Thể tích khí H2 trong Y làA. 0,72 lítB. 4,48 lítC. 9,68 lítD. 5,20 lítBài giải :Dựa vào [5] ta có : Vhiđrocacbon (Y) = Vhiđrocacbon (X) = 4,48 lít⇒ Thể tích H2 trong Y là: 5,2 – 4,48=0,72 lít. Chọn ABài 10: Cho 22,4 lít hỗn hợp khí X (đktc) gồm CH4, C2H4, C2H2 và H2 có tỉ khối đối với H2 là 7,3 đichậm qua ống sứ đựng bột Niken nung nóng ta thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối đối với H 2 là 73/6.Số mol H2 đã tham gia phản ứng là :A. 0,5 molB. 0,4 molC. 0,2 molD. 0,6 molBài giải:7373× 2 = ; nX = 1 mol63= 1 – 0,6 = 0,4mol. Chọn B

2

2

2

2

2

Chuyên đề Hóa Học lớp 11

2

Trang 98

n anakn = n H 2O − nCO2

 Đốt cháy hỗn hợp anken + ankin (ankadien) thì nCO > n H O và

2

2

n ankin = nCO2 − n H 2O

DẠNG 4: NHẬN BIẾT ANKIN

 Phương pháp giải:

Hỗn hợp khí X (hidrocacbon no, hidrocacbon khơng no, khí khác) đi chậm qua bình đựng dung dịch

AgNO3/NH3 thu được hỗn hợp khí Y. Ta có:

n ank −1−in = n X − nY (n X > nnY )

mbình↑ = m ank −1−in

m↓ = m muoiank −1−in

DẠNG 5: ĐỐT CHÁY ANKIN

 Phương pháp giải:

 Nếu bài toán đốt cháy một hay một số hidrocacbon mạch hở, thuộc cùng dãy đồng đẳng thu được:

nCO < n H O hoặc nO < 1,5nCO Các hidrocacbon đó thuộc cùng dãy đồng đẳng ankin hay ankadien vàn hh = n H O − nCO hoặc n hh = 2(1,5n CO −nO ) Đốt cháy hỗn hợp ankan + ankin (ankadien) hoặc anken + ankin (ankadien) + anken– Nếu n CO = n H O ↔ n ankin = n ankan2222222222– Nếu nCO2 < n H 2O ↔ n ankin < n ankan– Nếu n CO2 > n H 2O ↔ n ankin > n ankan

 Đốt chay hỗn hợp anken + ankin (ankadien) thì

n CO > n H O và n ankin = nCO − n H O

2

2

2

2

VẤN ĐỀ 3: TRẮC NGHIỆM



BÀI TẬP ANKEN

Câu 1: Anken X có cơng thức cấu tạo: CH3–CH2–C(CH3)=CH–CH3. Tên của X là

A. isohexan.

B. 3-metylpent-3-en.

C. 3-metylpent-2-en.

D. 2-etylbut-2-en.

Câu 2: Số đồng phân của C4H8 là

A. 7.

B. 4.

C. 6.

D. 5.

Câu 3: Hợp chất C5H10 mạch hở có bao nhiêu đồng phân cấu tạo ?

A. 4.

B. 5.

C. 6.

D. 10.

Câu 4: Hợp chất C5H10 có bao nhiêu đồng phân anken ?

Chuyên đề Hóa Học lớp 11

Trang 99

A. 4.

B. 5.

C. 6.

D. 7.

Câu 5: Hợp chất C5H10 có bao nhiêu đồng phân cấu tạo ?

A. 4.

B. 5.

C. 6.

D. 10.

Câu 6: Ba hiđrocacbon X, Y, Z là đồng đẳng kế tiếp, khối lượng phân tử của Z bằng 2 lần khối lượng

phân tử của X. Các chất X, Y, Z thuộc dãy đồng đẳng

A. ankin.

B. ankan.

C. ankađien.

D. anken.

Câu 7: Anken X có đặc điểm: Trong phân tử có 8 liên kết xích ma. CTPT của X là

A. C2H4.

B. C4H8.

C. C3H6.

D. C5H10.

Câu 8: Vitamin A công thức phân tử C 20H30O, có chứa 1 vòng 6 cạnh và khơng có chứa liên kết ba. Số

liên kết đơi trong phân tử vitamin A là

A. 7.

B. 6.

C. 5.

D. 4.

Câu 9: Licopen, công thức phân tử C40H56 là chất màu đỏ trong quả cà chua, chỉ chứa liên kết đôi và

liên kết đơn trong phân tử. Hiđro hóa hồn tồn licopen được hiđrocacbon C 40H82. Vậy licopen có

A. 1 vòng; 12 nối đơi.

B. 1 vòng; 5 nối đơi.

C. 4 vòng; 5 nối đôi.

D. mạch hở; 13 nối đôi.

Câu 10: Cho các chất sau: 2-metylbut-1-en (1); 3,3-đimetylbut-1-en (2); 3-metylpent-1-en (3);

3-metylpent-2-en (4); Những chất nào là đồng phân của nhau ?

A. (3) và (4).

B. (1), (2) và (3).

C. (1) và (2).

D. (2), (3) và (4).

Câu 11: Hợp chất nào sau đây có đồng phân hình học ?

A. 2-metylbut-2-en.

B. 2-clo-but-1-en.

C. 2,3- điclobut-2-en.

D. 2,3- đimetylpent-2-en.

Câu 12: Những hợp chất nào sau đây có đồng phân hình học (cis-trans) ?

CH3CH=CH2 (I); CH3CH=CHCl (II); CH3CH=C(CH3)2 (III); C2H5–C(CH3)=C(CH3)–C2H5 (IV); C2H5–

C(CH3)=CCl–CH3 (V).

A. (I), (IV), (V).

B. (II), (IV), (V).

C. (III), (IV).

D. (II), III, (IV),

(V).

Câu 13: Cho các chất sau: CH2=CHCH2CH2CH=CH2; CH2=CHCH=CHCH2CH3;

CH3C(CH3)=CHCH2; CH2=CHCH2CH=CH2; CH3CH2CH=CHCH2CH3; CH3C(CH3)=CHCH2CH3;

CH3CH2C(CH3)=C(C2H5)CH(CH3)2; CH3CH=CHCH3.

Số chất có đồng phân hình học là:

A. 4.

B. 1.

C. 2.

D. 3.

Câu 14: Áp dụng quy tắc Maccopnhicop vào trường hợp nào sau đây ?

A. Phản ứng cộng của Br2 với anken đối xứng.

C. Phản ứng cộng của HX vào anken đối xứng.

B. Phản ứng trùng hợp của anken.

D. Phản ứng cộng của HX vào anken bất đối xứng.

Câu 15: Khi cho but-1-en tác dụng với dung dịch HBr, theo qui tắc Maccopnhicop sản phẩm nào sau

đây là sản phẩm chính ?

A. CH3-CH2-CHBr-CH2Br.

C. CH3-CH2-CHBr-CH3.

B. CH2Br-CH2-CH2-CH2Br .

D. CH3-CH2-CH2-CH2Br.

Câu 16: Anken C4H8 có bao nhiêu đồng phân khi tác dụng với dung dịch HCl chỉ cho một sản phẩm

hữu cơ duy nhất ?

A. 2.

B. 1.

C. 3.

D. 4.

Câu 17: Cho các chất: xiclobutan, 2-metylpropen, but-1-en, cis-but-2-en, 2-metylbut-2-en. Dãy gồm

các chất sau khi phản ứng với H2 (dư, xúc tác Ni, to), cho cùng một sản phẩm là:

A. xiclobutan, cis-but-2-en và but-1-en.

B. but-1-en, 2-metylpropen và cis-but-2-en.

C. xiclobutan, 2-metylbut-2-en và but-1-en.

D. 2-metylpropen, cis -but-2-en và xiclobutan.

Câu 18: Cho hỗn hợp tất cả các đồng phân mạch hở của C 4H8 tác dụng với H2O (H+,to) thu được tối đa

bao nhiêu sản phẩm cộng ?

A. 2.

B. 4.

C. 6.

D. 5

Câu 19: Có bao nhiêu anken ở thể khí (đkt) mà khi cho mỗi anken đó tác dụng với dung dịch HCl chỉ

cho một sản phẩm hữu cơ duy nhất ?

Chuyên đề Hóa Học lớp 11

Trang 100

A. 2.

B. 1.

C. 3.

D. 4.

Câu 20: Hiđrat hóa 2 anken chỉ tạo thành 2 ancol (rượu). Hai anken đó là

A. 2-metylpropen và but-1-en (hoặc buten-1).

B. propen và but-2-en (hoặc buten-2).

C. eten và but-2-en (hoặc buten-2).

D. eten và but-1-en (hoặc buten-1).

Câu 21: Anken thích hợp để điều chế ancol sau đây (CH3 CH2)3C-OH là

A. 3-etylpent-2-en.

B. 3-etylpent-3-en.

C. 3-etylpent-1-en.

D. 3,3- đimetylpent-1-en.

Câu 22: Hiđrat hóa hỗn hợp X gồm 2 anken thu được chỉ thu được 2 ancol. X gồm

A. CH2=CH2 và CH2=CHCH3.

B. CH2=CH2 và CH3CH=CHCH3.

C. B hoặc D.

D. CH3CH=CHCH3 và CH2=CHCH2CH3.

Câu 23: Số cặp đồng phân cấu tạo anken ở thể khí (đkt) thoả mãn điều kiện: Khi hiđrat hố tạo thành

hỗn hợp gồm ba ancol là

A. 6.

B. 3.

C. 5.

D. 4.

Câu 24: Số cặp đồng phân anken ở thể khí (đkt) thoả mãn điều kiện: Khi hiđrat hoá tạo thành hỗn hợp

gồm ba ancol là:

A. 6.

B. 7.

C. 5.

D. 8.

Câu 25: Hợp chất X có CTPT C3H6, X tác dụng với dung dịch HBr thu được một sản phẩm hữu cơ

duy nhất. Vậy X là:

A. propen.

B. propan.

C. ispropen.

D. xicloropan.

Câu 26: Hai chất X, Y có CTPT C3H6 và C4H8 và đều tác dụng được với nước brom. X, Y là

A. Hai anken hoặc xicloankan vòng 3 cạnh.

C. Hai anken hoặc xicloankan vòng 4 cạnh.

B. Hai anken hoặc hai ankan.

D. Hai anken đồng đẳng của nhau.

Câu 27: Có hai ống nghiệm, mỗi ống chứa 1 ml dung dịch brom trong nước có màu vàng nhạt. Thêm

vào ống thứ nhất 1 ml hexan và ống thứ hai 1 ml hex-1-en. Lắc đều cả hai ống nghiệm, sau đó để yên

hai ống nghiệm trong vài phút. Hiện tượng quan sát được là:

A. Có sự tách lớp các chất lỏng ở cả hai ống nghiệm.

B. Màu vàng nhạt vẫn không đổi ở ống nghiệm thứ nhất

C. Ở ống nghiệm thứ hai cả hai lớp chất lỏng đều không màu.

D. A, B, C đều đúng.

Câu 28: Trùng hợp eten, sản phẩm thu được có cấu tạo là:

A. (-CH2=CH2-)n .

B. (-CH2-CH2-)n. C. (-CH=CH-)n.

D. (-CH3-CH3-)n .

Câu 29: Oxi hoá etilen bằng dung dịch KMnO4 thu được sản phẩm là:

A. MnO2, C2H4(OH)2, KOH.

C. K2CO3, H2O, MnO2.

B. C2H5OH, MnO2, KOH.

D. C2H4(OH)2, K2CO3, MnO2.

Câu 30: X là hỗn hợp gồm 2 hiđrocacbon. Đốt cháy X được nCO 2 = nH2O. X có thể gồm

A. 1xicloankan + anken.

B. 1ankan + 1ankin.

C. 2 anken.

D. A hoặc B hoặc C.

BÀI TẬP ANKADIEN VÀ ANKIN

Câu 1: Anken X có cơng thức cấu tạo: CH3–CH2–C(CH3)=CH–CH3. Tên của X là

A. isohexan.

B. 3-metylpent-3-en.

C. 3-metylpent-2-en.

D. 2-etylbut-2-en.

Câu 2: Số đồng phân của C4H8 là

A. 7.

B. 4.

C. 6.

D. 5.

Câu 3: Hợp chất C5H10 mạch hở có bao nhiêu đồng phân cấu tạo ?

A. 4.

B. 5.

C. 6.

D. 10.

Câu 4: Hợp chất C5H10 có bao nhiêu đồng phân anken ?

A. 4.

B. 5.

C. 6.

D. 7.

Câu 5: Hợp chất C5H10 có bao nhiêu đồng phân cấu tạo ?

A. 4.

B. 5.

C. 6.

D. 10.

Câu 6: Ba hiđrocacbon X, Y, Z là đồng đẳng kế tiếp, khối lượng phân tử của Z bằng 2 lần khối lượng

phân tử của X. Các chất X, Y, Z thuộc dãy đồng đẳng

Chuyên đề Hóa Học lớp 11

Trang 101

A. ankin.

B. ankan.

C. ankađien.

D. anken.

Câu 7: Anken X có đặc điểm: Trong phân tử có 8 liên kết xích ma. CTPT của X là

A. C2H4.

B. C4H8.

C. C3H6.

D. C5H10.

Câu 8: Vitamin A công thức phân tử C 20H30O, có chứa 1 vòng 6 cạnh và khơng có chứa liên kết ba. Số

liên kết đơi trong phân tử vitamin A là

A. 7.

B. 6.

C. 5.

D. 4.

Câu 9: Licopen, công thức phân tử C40H56 là chất màu đỏ trong quả cà chua, chỉ chứa liên kết đôi và

liên kết đơn trong phân tử. Hiđro hóa hồn tồn licopen được hiđrocacbon C 40H82. Vậy licopen có

A. 1 vòng; 12 nối đơi.

B. 1 vòng; 5 nối đơi.

C. 4 vòng; 5 nối đôi.

D. mạch hở; 13 nối đôi.

Câu 10: Cho các chất sau: 2-metylbut-1-en (1); 3,3-đimetylbut-1-en (2); 3-metylpent-1-en (3);

3-metylpent-2-en (4); Những chất nào là đồng phân của nhau ?

A. (3) và (4).

B. (1), (2) và (3).

C. (1) và (2).

D. (2), (3) và (4).

Câu 11: Hợp chất nào sau đây có đồng phân hình học ?

A. 2-metylbut-2-en.

B. 2-clo-but-1-en.

C. 2,3- điclobut-2-en.

D. 2,3- đimetylpent-2-en.

Câu 12: Những hợp chất nào sau đây có đồng phân hình học (cis-trans) ?

CH3CH=CH2 (I); CH3CH=CHCl (II); CH3CH=C(CH3)2 (III); C2H5–C(CH3)=C(CH3)–C2H5 (IV); C2H5–

C(CH3)=CCl–CH3 (V).

A. (I), (IV), (V).

B. (II), (IV), (V).

C. (III), (IV).

D. (II), III, (IV),

(V).

Câu 13: Cho các chất sau: CH2=CHCH2CH2CH=CH2; CH2=CHCH=CHCH2CH3;

CH3C(CH3)=CHCH2; CH2=CHCH2CH=CH2; CH3CH2CH=CHCH2CH3; CH3C(CH3)=CHCH2CH3;

CH3CH2C(CH3)=C(C2H5)CH(CH3)2; CH3CH=CHCH3.

Số chất có đồng phân hình học là:

A. 4.

B. 1.

C. 2.

D. 3.

Câu 14: Áp dụng quy tắc Maccopnhicop vào trường hợp nào sau đây ?

A. Phản ứng cộng của Br2 với anken đối xứng.

C. Phản ứng cộng của HX vào anken đối xứng.

B. Phản ứng trùng hợp của anken.

D. Phản ứng cộng của HX vào anken bất đối xứng.

Câu 15: Khi cho but-1-en tác dụng với dung dịch HBr, theo qui tắc Maccopnhicop sản phẩm nào sau

đây là sản phẩm chính ?

A. CH3-CH2-CHBr-CH2Br.

C. CH3-CH2-CHBr-CH3.

B. CH2Br-CH2-CH2-CH2Br .

D. CH3-CH2-CH2-CH2Br.

Câu 16: Anken C4H8 có bao nhiêu đồng phân khi tác dụng với dung dịch HCl chỉ cho một sản phẩm

hữu cơ duy nhất ?

A. 2.

B. 1.

C. 3.

D. 4.

Câu 17: Cho các chất: xiclobutan, 2-metylpropen, but-1-en, cis-but-2-en, 2-metylbut-2-en. Dãy gồm

các chất sau khi phản ứng với H2 (dư, xúc tác Ni, to), cho cùng một sản phẩm là:

A. xiclobutan, cis-but-2-en và but-1-en.

B. but-1-en, 2-metylpropen và cis-but-2-en.

C. xiclobutan, 2-metylbut-2-en và but-1-en.

D. 2-metylpropen, cis -but-2-en và xiclobutan.

Câu 18: Cho hỗn hợp tất cả các đồng phân mạch hở của C 4H8 tác dụng với H2O (H+,to) thu được tối đa

bao nhiêu sản phẩm cộng ?

A. 2.

B. 4.

C. 6.

D. 5

Câu 19: Có bao nhiêu anken ở thể khí (đkt) mà khi cho mỗi anken đó tác dụng với dung dịch HCl chỉ

cho một sản phẩm hữu cơ duy nhất ?

A. 2.

B. 1.

C. 3.

D. 4.

Câu 20: Hiđrat hóa 2 anken chỉ tạo thành 2 ancol (rượu). Hai anken đó là

A. 2-metylpropen và but-1-en (hoặc buten-1).

B. propen và but-2-en (hoặc buten-2).

C. eten và but-2-en (hoặc buten-2).

D. eten và but-1-en (hoặc buten-1).

Câu 21: Anken thích hợp để điều chế ancol sau đây (CH3 CH2)3C-OH là

Chuyên đề Hóa Học lớp 11

Trang 102

Source: https://bem2.vn
Category: Ứng dụng hay